Δασκαλογιάννης

Δασκαλογιάννης

  1. Ψηφιακό τεκμήριο
  2. Προσωπογραφικό και τοπωνυμικό αρχείο (15ος-19ος αι.)
  3. Τύπος γεγονότος: Άλλο
  4. Παραπομπή: Του Δασκαλογιάννη το τραγούδι
    Σελίδα αναφοράς: φκδ΄ κ.εξ.
  5. Δασκαλογιάννης
  6. Το όνομα του ήρωος της κατά το 1770 επαναστάσεως των Σφακιανών εν Κρήτη, περί ου το ιστορικόν "τραγούδι του Δασκαλογιάννη" το δημοσιευόμενον υπό Legrand ένθ. ανωτ., φέρεται εν αυτώ σπανίως μεν υπό τον σύνθετον τύπον Δασκαλογιάννης (στ. 8, 77, 190, 551, 702, 759, 765 μόνον), συχνότερον δε αναλελυμένως ως Δάσκαλος (ο) Γιάννης (στ. 2, 25, 63, 109, 159, 174, 216, 345, 347, 450, 555, 567, 607, 687, 709, 997, 1018) ή απλώς Δάσκαλος (στ. 4, 17, 47, 105, 115, 265, 275, 288, 349, 419, 555, 583, 627, 703, 705, 711, 721, 727, 779, 782, 823, 1016, 1026). Ερωτάται: ποίον ήτο το βαπτιστικόν και ποίον το επώνυμον του ήρωος; Ως προς το βαπτιστικόν, τούτο είναι βέβαιον ότι ήτο Ιωάννης, διότι εν στ. 186 φέρεται απλώς Γιάννης και εν στ. 670 και 776 Γιαννιός. Τούτου τεθέντος, πρέπει να εικάσωμεν ότι το οικογενειακόν του ήτο Δάσκαλος (ή Δασκαλάκης), το δε Δασκαλογιάννης δεν ήτο επώνυμον, αλλά σύνθεσις του βαπτιστικού Γιάννης και του επωνύμου Δάσκαλος, οία και νυν είναι συχνοτάτη εν Κρήτη (και εν αυτώ των ποιήματι ο εν στ. 456 Γιάννης Μπουνάτος φέρεται εν στ. 287 και 772 Μπουνατογιάννης). Το Δάσκαλος δεν φαίνεται προσωνυμία αποδοθείσα εις αυτόν τον ήρωα, και υποστηρίζουσί τινος, [...] εγγράμματον (διότι τότε πως δεν μνημονεύεται ουδ΄άπαξ υπό του ριμαδόρου το αληθές του επώνυμον;), αλλ΄ ως όνομα οικογενείας προϋπαρχούσης του ήρωος εν Σφακίοις. Πράγματι δε, εν αυτώ τω ποιήματι στ. 939 αναφέρονται οι Δασκαλιανοί, ήτοι η οικογένεια του Δασκάλου ή Δασκαλάκηδων (και δη παρά τους εν στ. 940 Βλάχους, τουθ΄όπερ αποδεικνύει ότι και το υποστηριχθέν ότι ο Δασκαλογιάννης προήρχετο εκ της οικογενείας των Βλάχων δεν ευσταθεί), εν δε στ. 323 ο Δασκαλομανούσος (=Μανούσος Δάσκαλος) και στ. 422 το Σηφοδασκαλάκι (=Ιωσήφ Δασκαλάκης), αλλά και εις Τραγούδι Αληδάκη στ. 294 ο Σηφοδιδάσκαλος (=Ιωσήφ Δάσκαλος, ίσως ο αυτός προς τον προηγούμενον). Σημειωτέον ότι οικογενειακόν Δασκαλογιάννης υπάρχει σήμερον εν Σφακίοις, τούτο όμως φαίνεται προελθόν από του ήρωος μάλλον, εξ ου παραδίδεται ότι έλκει την καταγωγήν η φέρουσα αυτό οικογένεια, δεν είναι άρα τεκμήριον της προϋπάρξεως του επωνύμου τούτου προ του ήρωος.