Η Ζουμπάτα υπήρξεν ιδιαιτέρα πατρίς ανδρών επιφανών, του Μητροπολίτου Δέρκων Γρηγορίου, των οπλαρχηγών του 21 Σαγιά, Σπανοκυριάκη και Νενέκου καθώς επίσης και του ονομαστού κλέφτου Τζούνη. Εν αυτή έλαβε χώραν εν έτει 1824 σύσκεψις των οπλαρχηγών των Πατρών εις ην έλαβεν μέρος, πλην των άλλων, και οι…

Η Ζουμπάτα υπήρξεν ιδιαιτέρα πατρίς ανδρών επιφανών, του Μητροπολίτου Δέρκων Γρηγορίου, των οπλαρχηγών του 21 Σαγιά, Σπανοκυριάκη και Νενέκου καθώς επίσης και του ονομαστού κλέφτου Τζούνη. Εν αυτή έλαβε χώραν εν έτει 1824 σύσκεψις των οπλαρχηγών των Πατρών εις ην έλαβεν μέρος, πλην των άλλων, και οι…

  1. Η Ζουμπάτα υπήρξεν ιδιαιτέρα πατρίς ανδρών επιφανών, του Μητροπολίτου Δέρκων Γρηγορίου, των οπλαρχηγών του 21 Σαγιά, Σπανοκυριάκη και Νενέκου καθώς επίσης και του ονομαστού κλέφτου Τζούνη. Εν αυτή έλαβε χώραν εν έτει 1824 σύσκεψις των οπλαρχηγών των Πατρών εις ην έλαβεν μέρος, πλην των άλλων, και οι προαναφερθέντες οπλαρχηγοί. Κατά το έτος 1829 διήλθεν εξ αυτής ο Θ. Κολοκοτρώνης πατάσσων την ληστείαν. Οι σημερινοί κάτοικοι της Ζουμπάτας αγνοούν πάντας τους ανωτέρω πλην του Νενέκου διά τον οποίον διηγούνται τα εξής: Ο Νενέκος λέγουν ήτο καπετάνιος και φίλος του Κανακάρη, είχεν πολλούς νερόμυλους εις ους όλη η περιφέρεια άλεθεν "τα γεννήματά της". Ησχολείτο με το εμπόριον των "σφακτών", των κρεάτων δηλαδή, τα οποία επώλει εις του Τούρκους, έχω πολλούς εξ αυτών φίλους. Όταν ήλθεν εις την Πελοπόννησον ο Ιμπραήμ προσεπάθησεν να υποτάξη όλους τους υπό την επιρροήν του πληθυσμούς των πέριξ χωρίων συνιστών εις αυτούς το "Τουρκοπροσκύνημα". Τούτο είχεν ως αποτέλεσμα την επέμβασιν του αρχηγού Θ. Κολοκοτρώνη τη εντολή του οποίου εδολοφονήθη ο Νενέκος υπό του εξαδέλφου του και αντιζήλου του Σαγιά. Τον ηρωισμόν και τον "μπαμπέσικον" θάνατον του Νενέκου εξυμνούν διά του εξής άσματος όπερ ήκουσα αδόμενον εν Ζουμπάτα: (ακολουθεί το κείμενο του τραγουδιού).
  2. Ψηφιακό τεκμήριο
  3. Παραδόσεις
  4. Ακαθόριστα
  5. ΚΕΕΛ, χφο. 3481, σ. 3
  6. 3481
  7. Αρχείο Χειρογράφων
  8. 1970
  9. Άγνωστες
  10. Ελληνική - Κοινή ελληνική
  11. Αρβανίτες
  12. Μη προσδιορισμένη
  13. Κολοκοτρώνης, Θεόδωρος; Ιμπραήμ πασάς; Νενέκος, Δημήτριος; Σαγιάς, Αθανάσιος; Κανακάρης
  14. Ζουμπάτα Αχαΐας
  15. Μαρινέλλης, Ελευθέριος
  16. Ζουμπάτα Αχαΐας
  17. 1825-1828
  18. Ζουμπάτα Αχαΐας
  19. Συνεργασία κατοίκων Ζαμπατοχωρίων με τον Ιμπραήμ (Τουρκοπροσκύνημα)
    Δολοφονία Νενέκου
  20. Ιδιότητα του συλλογέα: Δημοδιδάσκαλος. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα γεγονότα, βλ. το άρθρο για τον Νενέκο στη Βικιπαίδια όπου και βιβλιογραφικιές αναφορές σε πηγές της εποχής. Το έχω κατεβάσει και το έχω αποθηκεύσει στον υποφάκελο του χφου 3481. Στην αρχή του κειμένου και πριν την παράδοση, ο εγγράμματος και με γνώσεις ιστορίας συλλογέας αναφέρεται στις ηρωικές προσωπικότητες του 1821 που κατάγονται από τα Ζαμπατοχώρια και τα γεγονότα που συνέβησαν εκεί, για να καταλήξει ότι οι κάτοικοι της Ζαμπάτας δεν θυμούνται τίποτα από όλα αυτά, παρά μόνο τον Νενέκο. Προφανώς έτσι εκφράζει με έμμεσο τρόπο μια κριτική προς αυτούς επειδή αντί να θυμούνται τους "ήρωες", επέλεξαν να θυμούνται τον "προδότη" Νενέκο. Στη συνέχεια αναφέρει την τοπική παράδοση για τον Νενέκο και τη δράση του (αυτό προκύπτει ξεκάθαρα από τη δική του φράση " διά τον οποίον διηγούνται τα εξής"), διασκευασμένη όμως από τον ίδιο σε καθαρεύουσα γλώσσα. Εντός του κειμένου της παράδοσης παρεμβάλονται μεμονωμένες λέξεις που προφανώς προέρχονται από το πρωτότυπο της κείμενο και τις οποίες ο συλλογέας βάζει σε εισαγωγικά, κατά πάσα πιθανότητα για να δηλώσει ότι τις πήρε από τις σχετικές αφηγήσεις των πληροφορητών του. Η απόσταση που διατηρεί από την τοπική μνήμη και η έμμεση κριτική προς αυτή φαίνεται και στην πρόταση που χρησιμοποιεί για να αναφερθεί στο τραγούδι που τραγουδιόταν στην περιοχή για τον Νενέκο. Απόσταση δηλώνει κατά κάποιο τρόπο και το επίθετο μπαμπέσικος που προέρχεται από το κείμενο του τραγουδιού, πιθανώς και από σχετικές αφηγήσεις των πληροφορητών του, επίθετο που επιλέξει να χρησιμοποιήσει βάζοντάς το όμως σε εισαγωγικά, για να δείξει ότι το γράφει όπως του το είπαν οι πληροφορητές και επομένως δεν είναι δική του άποψη. Σε κάθε περίπτωση έχει ενδιαφέρον να εξεταστεί το πώς στην τοπική μνήμη των Αρβανιτών απογόνων του Νενέκου και των συμπολεμιστών του πέρασαν αυτά τα γεγονότα με τον συγκερκιμένο τρόπο που αποκλίνει σαφώς τόσο από το επίσημο ιστορικό αφήγημα στο οποίο δεν έχει θέση ένας "προδότης" όσο και από τις σχετικές αφηγήσεις των πρωταγωνιστών του γεγονότος, Κολοκοτρώνης, Φωτάκος κ.ά. Και σε σύγχρονες "λαϊκές" εκδοχές της μνήμης για την Επανάσταση, πολλές από τις οποίες δημοσιεύονται και στο διαδίκτυο, ο Νενέκος παρουσιάζεται πέρας κάθε αμφιβολίας ως προδότης. Και μάλιστα γιατί, όπως ισχυρίζεται ο συλλογέας, οι κάτοικοι της Ζαμπάτας ξέχασαν τους υπόλοιπους ήρωες που κατάγονταν από την περιοχή τους και αντ' αυτών επέλεξαν τον Νενέκο;