Η μελέτη είναι το τρίτο και τελευταίο μέρος μια συστηματικής ανάλυσης της έννοιας του απολύτου. Ενός στον Πλάτωνα και τον Πλωτίνο.
Το πρώτο μέρος της έρευνας δημοσιεύτηκε στον προηγούμενο τόμο της «Φιλοσοφίας» με τον τίτλο A la rechérche de la Valeur Supreme. Στον τόμο αυτόν παραπέμπεται τώρα ο αναγνώστης για τις ειδικώτερες αναφορές στο πλατωνικό Αγαθό. Βασικά θέματα του δευτέρου μέρους της έρευνας δημοσιεύτηκαν κατά καιρούς στα περιοδικά «Révue des Études Grecques», «Πλάτων» και «Επιστημονική Επετηρίς της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών».
Στο ξεκίνημα της η μελέτη είναι σύντομη εξέταση του πλατωνικού Παρμενίδη· στη συνέχεια περιγράφονται συγκριτικά κι ερμηνεύονται η πλατωνική και πλωτινική διδασκαλία για τη φύση του Ενός, τη λειτουργικότητά του και την μέθοδο πρόσβασης σ' αυτό.
Οι αποκλίσεις από την πλατωνική διαλεκτική του Αγαθού στην πλωτινική εξήγηση νομιμοποιούνται από την ίδια την υφή της πλατωνικής σκέψης, τον ενορασιακό χαρακτήρα και τις δυναμικές τάσεις της, την προτεραιότητα της μεθοδολογίας έναντι της μεθόδου : ο πλατωνικός λόγος για το Αγαθό είναι σαν ένας καθρέφτης, ο διαλεκτικός ή ο θρησκευτικός στοχαστής μπροστά σ' αυτόν βλέπουν ο καθένας το δικό του πρόσωπο.
Στον Πλωτίνο εξ' άλλου η ψυχολογία συμπίπτει με την μεταφυσική και την μεθοδολογία· το Εγώ βαθαίνοντας μέσα του ανακαλύπτει όχι τον εαυτό του στη θεμελιακή του μη αναγωγιμότητα, αλλά το ύψιστο αντικείμενο, το Απόλυτο. Έτσι, όταν ο Πλωτίνος υποστασιοποιή τη μεταφυσική διαλεκτική του Πλάτωνος δεν εξηγεί το δάσκαλό του, αλλ· ούτε ακριβώς παρερμηνεύει· μεθερμηνεύει τις ενδείξεις μετασχηματίζοντας τες σ΄ αποφασιστικά θρησκευτικές συλλήψεις, ή μετατρέπει τη διδασκαλία της αναζήτησης της ύψιστης Αξίας σε διδασκαλία των δρόμων της μυστικής ένωσης με το θείο, τη Φιλοσοφία σε θεοκεντρικό σύστημα. Η υπέρβαση βέβαια του οριακού σημείου της νοητικής έρευνας του Πλάτωνος, η μετατροπή της προσταγής του διαλόγου σ' επιταγή συναγωγής της ψυχής στο είναι της δεν γίνεται δίχως την μετατροπή του κόσμου της επιστήμης και της ιστορίας σ' ένα κόσμο μεθιστορικό.
Η μελέτη δεν είναι φιλολογική, αλλά φαινομενολογική έρευνα : Επιδίωξή της είναι ν'ανασυνθέση ακριβώς αυτό το διάλογο για το Αγαθό του δασκάλου και του εξηγητή – μαθητή, του φιλοθεάμονος της Αλήθειας και του μυστικού, για να δείξη και την εσωτερική συγγένεια των θέσεων και την ισοτιμία της σημασίας τους.
