Λιθί

Όνομα χωριού Λιθί

Αριθμός 1559

Κοινότητα Λιθίου

Επαρχία Χίου

Νομός Χίου

Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει); Α. Αληθής λιμήν β. (Α)-ληθής λιμένας γ. Λιθί - Λιμάνι δ. Το Λιθί σήμερα.

Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες; Όχι

Αν όχι, υπάρχουν μήπως οικογένειες που ανήκουν σε κάποια ή σε κάποιες από τις παραπάνω ομάδες; Πόσες περίπου; Όχι

Οι ομάδες αυτές κατοικούσαν, παλαιότερα, σε ιδιαίτερους οικισμούς (μαχαλάδες); Όχι

Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Τη σημερινή

Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη; Όσες και οι σημερινές τέσσερις (4) και εξωκκλήσια τρία (3). Η πρώτη κτίστηκε το 1850, η οποία προϋπήρχε μικρότερη.

Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές; Ανήκαν στο χωριό και μόνο μόα μέσα στο φρούριο ήταν ιδιόκτητη, ο Άγιος Ιωάννης.

Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Ένα, που παραμένει και σήμερα.

Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό; Μετά την Ελληνική Επανάσταση.

Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940; Αλιεία κατά κύριο λόγο και γεωργία.

Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο; Μαστίχη, χαρούπια, αμύγδαλα, λάδι.

Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο; Α. Για αυτοκατανάλωση: λάδι β. Για εξαγωγή: μαστίχη, χαρούπια, αμύγδαλα.

Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει; Τα προαναφερθέντα.

Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι; Όχι

Αν ήταν τσιφλίκι ή βακούφι ποιές οικονομικές υποχρεώσεις (δοσίματα) είχαν οι καλλιεργητές προς τους γαιοκτήμονες (τσιφλικούχους) ή τα μοναστήρια; Όχι

Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες; Όχι

Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος; Από δέκα.

Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους; 4-6 άτομα

Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου; 3 στρεμμάτων.

Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία; Οικόσιτη

Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό; Απ' αρχής.

Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν; Όχι

Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία; Ναι

Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν; Μεταξωτών υφαντών και ταπητουργία.

Εξακολουθούν να λειτουργούν ή σταμάτησαν; Όχι, σταμάτησαν.

Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων; Ναι. Επί Τουρκοκρατίας υπήρχαν οι προεστοί ((Δημογέροντες) ή Γεροντοσυμβούλιο. Η σφραγίδα από 3 τεμάχια εκρατείτο από 3 Γέροντες και στη σφράγιση ενώναν τα 3 τεμάχια, την μουντζούρωναν με καπνό κεριού και σφράγιζαν.

Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν; Πλήρωναν στους Τούρκους τον κεφαλικό (χαράτσι) και μετά το 1912 υποχρεωτικά ερανική εισφορά και κατέβαλαν αντίτιμο της προσωπικής τους εργασίας.

Σε πόσες κοινωνικές τάξεις χωρίζονταν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού και πως διακρίνονταν μεταξύ τους; Σε καμμία.

Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ; Ναι και κατεσκευάσθησαν τα περισσότερα των κοινοτικών έργων με μόνο την προσωπική τους εργασία.

Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν; Ναι. Από 18 - 65 ετών. Γυναίκες δεν συμμετείχαν.

Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως; Τον τιμωρούσαν με καταβολή του αντιτίμου.

Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες; Όχι

Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών); Όχι

Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές; Όχι

Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.); Από το ανδρόγυνο και τα παιδιά τους και σπανίως συμμετείχαν γονείς γέροντες και αδελφοί μάλλον ανάπηροι.

Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους; Πατέρα και κύρη. Μάννα.

Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του; Παππού

Πώς τη μητέρα του πατέρα του; Γιαγιά ή κερά.

Πως τον πατέρα της μητέρας του; Παππού

Πώς τη μητέρα της μητέρας του; Γιαγιά ή κερά.

Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του; Με το όνομα καθενός.

Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της; Με το όνομά τους.

Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του; Με το όνομά του ή με τη λέξη αρφέ (αδελφέ).

Πώς τις αδελφές του; Αρφάδες (αδελφάδες).

Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό; Ο πρωτότοκος

Για τη μεγαλύτερη αδελφή; Η πρωτότοκη

Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα; Παιδί

Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του; Θείο ή μπάρμα (μπάρμπα).

Πώς την αδελφή του πατέρα του; Θεία, θειά

Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του; Θείο ή μπάρμα - θεία.

Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους; Ανηψιέ - ανηψιά.

Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους; Γιέ μου - κόρη μου

Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα; Πρωτογόνατος - στερνοπαίδι.

Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα; Γιόμελα

Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης; Συμπέθερους

Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της; Πατέρα ή πεθερό.

Πώς την πεθερά της; Μητέρα ή πεθερά.

Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της; Κουνιό και κουνιά.

Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του; Πατέρα ή πεθερό.

Πώς την πεθερά του; Μάννα ή πεθερά.

Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του; Κουνιό και κουνιάδα.

Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό; Γιέ μου ή γαμπρέ μου.

Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά; Γιέ μου ή γαμπρέ μου.

Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης; Με το όνομά του.

Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού; Νύφη ή με το όνομά της.

Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού; Με το όνομά της.

Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της; Ε γυναίκα, Ε άντρα.

Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος; Α. Του παππού από πατέρα. β. Της γιαγιάς η μητέρα του άντρα.

Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ Οι άνδρες καλλιεργούσαν τα χωράφια (σπορά, συγκομιδή) και οι γυναίκες σκάλιζαν, πότιζαν, περιποιούνταν τα οικόσιτα, έφερναν νερό κ.λπ.

Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες; Σκαλίσματα, συγκομιδή, καλλιέργεια μαστίχης.

Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες; Άρμεγμα, πήξιμο τυριού.

Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την αλιεία εκτελούσαν οι γυναίκες; Καμμία

Αν στο χωριό υπήρχαν βιοτεχνίες περιγράψτε, αν είναι δυνατόν, ποια ήταν η συμμετοχή των γυναικών: Ύφαιναν τάπητες τύπου ΣΠΆΡΤΑ.

Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές; Το σκάψιμο και την αλιεία.

Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια; Από δώδεκα ετών, μικροεργασίες στα χωράφια στα αγόρια και του σπιτιού στα κορίτσια.

Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας; Πρώτα έπρεπε να παντρευτούν τα κορίτσια.

Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα; 20 ετών για τα κορίτσια και 25 - 30 για τους άντρες.

Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε; Ναι

Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης; Σε καινούριο, προίκα της νύφης.

Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη; Όχι

Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη; Όχι

Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς; Η μεγαλύτερη κόρη.

Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο; Σε καμμία.

Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία; Όχι

Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο; Ποτέ

Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του; Όχι

Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα; Όχι

Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα; Ναι, από πατέρα.

Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα; Όχι

Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο; Όχι, αν είχαν μακρυνή συγγένεια.

Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους; Ελάχιστες

Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς; Ο νονός της νύφης.

Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό; Ο στεφανώσας

Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος; Φίλος ή πλούσιος.

Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος; Απαγορευόταν

Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους; Όχι

Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί; Δεν γινόταν στο χωριό μας.

Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας; Ναι

Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα; Προφορικά και με προικοσύμφωνα.

Μήπως εκτός απο τα προικοσύμφωνα γνωρίζετε να υπήρχε και κάποιο άλλο είδος γαμηλίων συμβολαίων; Όχι

Ποιοι συνέτασσαν και ποιοι υπέγραφαν τα προικοσύμφωνα; Οι μνήμονες και οι μάρτυρες.

Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου; Χρήματα κατά την οικονομική ευχέρεια του πατέρα.

Σπίτι; Επιπλωμένο; Ναι

Που; Στο χωριό; Σε κάποια γειτονική πόλη; Στο χωριό

Χωράφια; Ναι

Δέντρα; ζωα; καϊκια; Δέντρα, ζώα.

Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο; Κατά το μάλλον ή ήττον, ναι.

Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών; Όχι

Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της; Ναι, στα αγόρια ισομερώς.

Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα; Ναι! Περισσότερο αν είχε πεθάνει ο πατέρας.

Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο; Όχι

Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της; Παρέμενε στο σύζυγο.

Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή; Όχι

Πότε έδιναν την προσφορά; Πρίν απο το γάμο ή κατά τη στιγμή του γάμου; Πριν το γάμο.

Ποιοι μοιράζονταν την προσφορά; Την έπαιρνε το ανδρύγυνο.

Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ Ύστερα από το θάνατο του πατέρα.

Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας; Ίσα μερίδια όλοι

Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια; Μεγαλύτερο.

Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη; Και προφορικά και με διαθήκη.

Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα; Με λαχνό

Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο; Το 1/2

Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις; Οι γονείς και τα αδέλφια του αποβιώσαντος.

Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του; Οι κόρες.

Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του; Ναι, αλλά με συνεννόηση μετά των άλλων στενών συγγενών.

Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια; Αν εστερείτο παντελώς από παιδιά.

Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά; Αδελφών

Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί; Ό,τι και το γνήσιο.

Λιθί

Λιθί - Identifier: 120715

Legend

Navigation

Info

Controls