- Ψηφιακό τεκμήριο
- Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
- Θολοποτάμι Χίου
- 1555
- Θολοποταμίου
- Χίου
- Χίου
- Δεν υπάρχει.
- Όχι
- Υπήρχαν πρόσφυγες, Μικρασιάτες. Περίπου τέσσερις οικογένειες.
- Όχι, ζούσαν παρέα με τους άλλους χωριανούς, χωρίς καμία διάκριση.
- Μιλούν την ίδια διάλεκτο, που έχει πολλούς ιδιωματισμούς π.χ. μπατανίες: κουβέρτες ανεκούρκουα: βαθύ κάθισμα προστέλα: η ποδιά που φορούν οι γυναίκες βότα: ταράτσα εμό, εσό: εμένα, εσένα ετούχο: ετούτο.
- Στο χωριό μας υπήρχαν εφτά εκκλησίες: Ο Σταυρός όπως λένε, αφιερωμένη στην Ύψωση του Τιμίου Σταυρού χτισμένη στα 1800. Η Παναγιά, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, χτισμένη στα 1885. Οι Άγιοι Βίκτωρες, που καταστράφηκε στο μεγάλο σεισμό και δεν ξαναχτίστηκε. Ο Άγιος Νικόλαος καταστράφηκε σε σεισμό και ξαναχτίστηκε. Ο Άγιος Παντελεήμων χτισμένη στα 1806. Ο Άγιος Ιωάννης που είναι και το σημερινό νεκροταφείο. Ο Άγιος Γεώργιος.
- Ήταν και είναι κοινοτικές. Ανήκουν δηλαδή στην Κοινότητα Θολοποταμίου.
- Υπήρχε ένα νεκροταφείο, εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο. Μετατράπηκε σε σχολείο και το 197.. Πουλήθηκε σε ιδιώτες και λειτουργεί εκεί ελαιοτριβείο.
- Στα 1873 περίπου δεν υπήρχε σχολείο. Τα παιδιά διδάσκονταν τα πρώτα γράμματα από παπάδες και κάποιο δάσκαλο ονόματι Λουκά, μέσα στις εκκλησίες. Τα εκκλησιαστικά βιβλία ήταν τα μόνα τους βιβλία. Στα 1935 περίπου λειτούργησε σχολείο σε ιδιόκτητο κτίριο που και αυτό αργότερα πουλήθηκε σε ιδιώτη.
- Οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων ήταν η γεωργία, η οικόσιτη κτηνοτροφία και το κέντημα των σχίνων (μαστίχα). Καπνοκαλλιέργεια και εκτροφή μεταξοσκωλήκων.
- Καλλιεργούντο τα δημητριακά, τα όσπρια
- Όλα τα προϊόντα αυτοκαταναλώνονταν. Το μαστίχι και τα καπνά προορίζονταν για το εμπόριο.
- Σχεδόν οι ίδιες. Εκτός βέβαια από τα καπνά, η καλλιέργεια των οποίων απαγορεύτηκε λόγω κακής ποιότητας και την εκτροφή των μεταξοσκωλήκων.
- Ορισμένες περιοχές κατοικούνταν από Φράγκους και άλλες από Τούρκους.
- Επί τουρκοκρατίας αλλά και μέχρι την απελευθέρωση στην περιοχή Κρινούσικα, που ανήκαν στο Βυζαντινό μοναστήρι της Παναγιά της Κρίνας ερχόταν Τούρκος, ο Οσμάν Αγάς επωνομαζόμενος Τρέμης και εισέπραττε φόρο. Ήταν ο φόβος και ο τρόμος των κατοίκων γι΄ αυτό και η επωνυμία Τρέμης. Οι απόγονοι του Οσμάν Αγά παρέμειναν στη Χίο, βαφτίστηκαν και πήραν το επώνυμο Τρέμης. Τα δοσίματα ήταν γρόσια ανάλογα με την περιουσία καθενός.
- Μετά την αποχώρηση των Φράγκων και των Τούρκων, οι περιοχές που κατείχνα πέρασαν στην κυριαρχία της Εθν. Τράπ.
- Από 30 μέχρι 40 στρέμματα
- Πέντε ή έξι κάτοικοι
- Το μεγαλύτερο μέρος των κατοίκων του χωριού έχει μεταναστεύσει κυρίως στον Καναδά και Αμερική. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ο γεωργικός κλήρος να μεγαλώνει. Το μέγεθος του φτάνει τις 50 - 60 οργιές πολλές φορές και 100 οργιές.
- Όχι, περιοριζόταν στην εκτροφή ολίγων ζώων
- Υπήρχε από πάντα.
- Ούτε υπήρχαν, ούτε υπάρχουν
- Όχι. Το χωριό μας είναι χτισμένο στους πρόποδες του βουνού Προφήτης Ηλίας.
- Όχι
- Θυμούνται πως 5 - 7 γέροντες, έτσι τους λέγανε, διοικούσαν την κοινότητα. Υπήρχαν οι νοτάροι, συμβολαιογράφοι, που ξέρανε λίγα γράμματα παραπάνω και σ΄ αυτούς πήγαιναν και έφτιαχναν οτιδήποτε συμβόλαιο χρειάζονταν.
- Πλήρωναν τον κεφαλίσιο στους Τούρκους
- Δεν υπήρχαν κοινωνικές τάξεις
- Ναι ήταν συνηθισμένο και λεγόταν προσωπική εργασία
- Η συμμετοχή για τους άνδρες ήταν υποχρεωτική από την ηλικία των 18 ετών. Οι γυναίκες δεν συμμετείχαν
- Έκοβαν ένταλμα, δηλ. Πλήρωνε ποσό ίσο με το μεροκάματο που τότε ήταν 25 γρόσια
- Η αλληλοβοήθεια ήταν συνηθισμένο φαινόμενο. Ίσχυε σε όλες σχεδόν τις γεωργικές εργασίες, αλλά ποιό συνηθισμένα στο μάζεμα των σχίνων και στο καθάρισμα του μαστιχιού (της μαστίχας)
- Οι κάτοικοι αλληλοβοηθούνταν. Η βοήθεια προσφερόταν όπου χρειαζόταν. Έιτε στο χτύσιμο σπιτιών ή τοίχων των χωραφιών είτε και σε περιπτώσεις αρρώστιας.
- Όχι , ήταν και για τις γυναίκες και για τους άνδρες το ίδιο συνηθισμένο.
- Μια οικογένεια αποτελούταν από 7 το λιγότερο μέλη. Η μάνα, ο πατέρας και τα παιδιά.
- Πατέρα, μάννα
- Παππού
- Γιαγιά
- Παππού
- Γιαγιά
- Με τα ονόματά τους.
- Με τα ονόματά τους.
- Με τα ονόματά τους.
- Με τα ονόματά τους.
- Ξεχώριζαν καμμιά φορά στην περιουσία γιατί την συντηρούσε
- Όχι
- Με τα ονόματά τους.
- Θείο
- Θεία
- Θείο και θεία
- Με τα ονόματά τους.
- Γυιέ μου - κόρη μου
- Όχι
- Λιγοπρόγονα
- Γιόμελα
- Συμπέθερους
- Καλέ
- Καλέ
- Με τ΄όνομά τους.
- Καλέ
- Καλέ
- Με τ΄ όνομά τους
- Με τ΄ όνομά τους
- Με τ΄ όνομά του
- Με τ΄ όνομά τους
- Με τ΄ όνομά της
- Με τ΄ όνομά της
- Με τ΄ όνομά της, του.
- Υπήρχε το έθιμο που υπάρχει ακόμα και σήμερα, το πρώτο αγόρρι ή κορίτσι να παίρνει τ΄ όνομα του παππού ή της γιαγιάς από τον πατέρα. Αυτό προτεινόταν στον κουμπάρο κι αν δεχόταν βάφτιζε το μωρό. Άλλοτε πάλι δινόταν δύο ονόματα στο μωρό. Ένα από τους γονείς και ένα από τον νονό. Αν το δεύτερο παιδί ήταν κορίτσι έπρεπε να πάρει το όνομα της γιαγιάς από τον πατέρα. υποχωρούσε όμως πολλές φορές ο πατέρας και έτσι δινόταν της γιαγιά από τη μητέρα.
- Οι γυναίκες πήγαιναν στο μάζεμα των ελιών, του μαστιχιού, του καπνού, στα κουκοβγάρματα δηλ στο βγάλσιμο των κουκιών και στο κούκισμα, το φύτεμα δηλ των κουκιών. Κουβαλούσαν νερό στο σπίτι και φρόντιζαν όχι πάντοτε τα ζώα. Συμμετείχαν και στο αλώνισμα. Οι άντρες είχαν τη σπορά, το όργωμα, τι θέρος - θέρισμα, τη φροντίδα των ζώων, το μάζεμα ξύλων.
- Μάζεμα μαστιχιού, το καθάρισμα του, κουκοβγάρματα, κούκισμα, μάζεμα ελιών, καπνού.
- Το άρμεγμα, το φτιάξιμο του τυριού, το κούρεμα των προβάτων.
- Τις οικοδομικές εργασίες. Το θέρος, τη σπορά, το όργωμα, το μάζεμα των ξύλων, τις προσωπικές εργασίες.
- Από πολύ μικρή ηλικία τα παιδά βοηθούσαν στις δουλειές. Τα φτωχότερα πήγαιναν στο μεροκάματο από την ηλικία των 10 - 11 χρονών. Ήταν ίδιες και για τ΄ αγόρια και για τα κορίτσια.
- Παντρεύονταν πρώτα οι κόρες και μετά έπαιρναν σειρά τ΄ αγόρια
- Για τις γυναίκες η ηλικία των 18 ετών και πάνω. Για τους άνδρες από 25 και πανω. Κανονικά έπρεπε η γυναίκα να είναι 5 χρόνια τουλάχιστον μικρότερη από τον άνδρα, υπήρχαν όμως και οι εξαιρέσεις, λίγες βέβαια.
- Ναι, και το θεωρούσαν υποτιμητικό να παντρεύονται σ΄ άλλα χωριά οι νέοι και οι νέες. Η παροιμία λέει πως "Τα τσουνιάρικα μουλάρια παραχωριού πουλιούνται"
- Εγκαθίστατο σε κάποιο καινούριο σπίτι που δινόταν στη νύφη σαν προίκα όπως και τα χωράφια
- Όχι
- Όταν ο πατέρας δεν μπορούσε πια να δουλέψει έδινε στα αγόρια του να φροντίζουν τα χωράφια. Μοιραζόταν τις περιοχές των χωραφιών και καθένα δούλευε για λογαριασμό του
- Κανείς. Όλα τα αγόρια έπαιρναν από ένα μήνα ο καθένας στο σπίτι τους, τους γονείς εφ΄ όσον ήταν ανήμποροι. Τότε μοίραζαν και την περιουσία. Οι κόρες δεν φρόντιζαν τους γονείς τους δεν είχαν τέτοια υποχρέωση, ούτε και έπαιρναν μέρος στο μοίρασμα της περιουσίας γιατί είχαν προικισθεί.
- Σε καμμία.
- Όταν μια οικογένεια είχε μόνο κορίτσια τότε αυτά έπαιρναν τους γονείς για ένα μήνα στο σπίτι τους η καθεμιά και μοιραζόταν την περιουσία
- Εφ΄ όσον ήταν συγγένεια δευτέρου βαθμού δεν μπορούσαν να παντρευτούν μεταξύ τους. Σήμερα έχουν γίνει γάμοι μεταξύ πρώτων εξαδέλφων και από μητέρα και από πατέρα.
- Ναι
- Ναι δεν μπορούσαν. Αν ήταν μακρινή η συγγένεια γινόταν ο γάμος γιατί λέγανε και λένε πως "στα τρίτα τρίχα δεν χωρεί"
- Ναι υπήρξαν περιπτώσεις διαζυγίων κυρίως για λόγους ασυμφωνίας χαρακτήρων και τιμής
- Ο νονός του γαμπρού, λέγοντας πως πρέπει να ξεσταυρώσει τα χέρια του.
- Το πρώτο παιδί το βάφτιζε ο κουμπάρος που στεφάνωνε το ζευγάρι. Υπήρξαν περιπτώσεις που ο ίδιος κουμπάρος βάφτιζε 3 - 4 παιδιά της ίδιας οικογένειας.
- Προτιμούσαν να είναι φίλος, πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος
- Απαογορευτόταν γιατί τότε τιμούσαν και τις κουμπάρες και τις συγγένειες
- Όχι δεν μπορούσαν. Τα ΄λεγαν σταυραδέλφια.
- Δεν υπήρξαν τέτοιες περιπτώσεις
- Βέβαια. Μπορούσε ακόμα και γάμος να ματαιωθεί εξαιτίας της. Κατά τον αρραβώνα γινόταν ένα είδος συμβολαίου οι αναλογιές - αναλογίες. Σ΄αυτό αναφερόταν ένα ποσό που έπρεπε να πληρώσει όποιος χαλούσε τον αρραβώνα.
- Η προικοδοσία γινόταν και προφορικά. Αλά τις παραμονές του γάμου έπρεπε να γίνει το προικοσύμφωνο, συντεταγμένο από το νοτάρο. Λεγόταν προικοσύμφωνα.
- Αυτά που γινόταν στους αρραβώνες. Οι αναλογιές ή αναλογίες. Και αυτό επειδή ο ένας από τους αρραβωνιασμένους κλεβόταν με άλλη - ο
- Τα συνέτασσαν οι νοτάροι - συμβολαιογράφοι και τα υπέγραφαν οι γαμπροί - οι νύφες. Θυμούνται οι παλιότεροι κάποιον Αναγνώστη Παπαμιχαλάκη που ήταν νοτάρος.
- Όχι
- Έπαιρνε σπίτι, όχι επιπλωμένο
- Στο χωριό
- Ναι
- Ναι, όλα το ίδιο.
- Όχι
- Όχι, έδινε και η μητέρα και ο πατέρας απ΄ αυτά που είχαν.
- Ναι, την είχαν. Όχι
- Όχι, δεν είχε. Στη διαθήκη των γονιών της αναφερόταν και έπαιρνε ένα εικονικό ποσό ακριβώς για να μην έχει δικαίωμα να ζητήσει μερίδιο. Την κάνανε ξέπρουκη μ΄ αυτό πούγραφαν στη διαθήκη.
- Περίπου τα μισά πήγαιναν στον άνδρα της και τα άλλα στους πιο κοντινούς συγγενείς
- Όχι, δεν υπηρχε τέτοια συνήθεια
- Τη μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας γινόταν μετά το θάνατο και των δύο γονέων
- Κληρονομούσαν ίσα μερίδια
- Το μερίδιο για τα κορίτσια ήταν μικρότερο απ΄ αυτό που έπαιρναν τ΄ αγόρια. Για τ΄ αγόρια, οι γονείς, άφηναν τα καλύτερα κομμάτια με σκοπό να γηροκομήσουν και τους γονείς τους. Αυτά τα λέγανε γεροντοβόσκια. Εκτός κι αν θέλαν να πάρουν καλό γαμπρό οπότε και τον ακριβοπληρώνανε κι έτσι μίκραινε το κληρονομικό μερίδιο.
- Η μεταβίβαση γινόταν με διαθήκη συνήθως, πωλητήριο ή δωρητήριο.
- Ναι. Όταν μοίραζαν τ΄ αδέρφια έφτιαχναν λαχνούς. Πολλές φορές αν και υπήρχε διαθήκη δεν οριζόταν σ΄ αυτήν επ΄ ακριβώς το τι θα πάρει το κάθε αγόρι.
- Έπαιρνε το μερίδιο που θα ΄παιρνε αν ζούσε ο άντρας της
- Η γυναίκα έπαιρνε το μισό μερίδιο που αναλογούσε στον άνδρα της και το υπόλοιπο μοιραζόταν στ΄ αδέρφια του.
- Οι κόρες του τον κληρονομούσαν όταν πέθαινε.
- Ναι, μπορούσε. Έπρεπε όμως να του γράψει με πωλητήριο ή δωρητήριο αυτά που τα του έδινε και με την προϋπόθεση να τους φροντίσει όταν θα γερνούσαν. Ναι, συνέβαινε το ίδιο.
- Στην περίπτωση που δεν υπηρχαν παιδιά.
- Πρώτα παιδιά αδελφών, μακρινών συγγενών και σπάνια από ιδρύματα
- Τα ίδια με τα διακιώματα που θα είχαν τα φυσικά παιδιά