- Ψηφιακό τεκμήριο
- Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
- Ελαιών
- 1491
- Ελαιώνος
- Παρνασσίδος
- Φωκίδας
- Τοπόλια, μετονομασθεί το έτος 1927 ως Ελαιώνα.
- Όχι
- Δύο (2)
- Όχι
- Μόνο την σημερινή ομιλουμένη χωρίς ιδιωματισμούς.
- Οι υπάρχουσες δύο (2) χτίστηκαν αφού κατεδαφίστηκαν οι επί τουρκοκρατίας παλαιές, η μεν μια το 1890 η δε άλλη το 1899. Στην πρώτη τοποθετήθηκε, αφού συμπληρώθηκε το από το 1835 τέμπλο τους.
- Στην ενορία (κοινότητα).
- Δύο (2)
- Το έτος 1833.
- Α) Ελαιοκαλλιέργεια β) κτηνοτροφία.
- Α) Ελιές βρώσιμες β) Αμπέλια γ) Λίγα σιτηρά.
- Για αυτοκατανάλωση: τα σιτηρά και το κρασί. Για εμπόριο, οι ελιές.
- Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες.
- Κεφαλοχώρι
- Μερικά από αυτά
- Εικοσιπέντε και άνω.
- Δέκα - δώδεκα
- Εικοσιπέντε και άνω.
- Ναι
- Ανέκαθεν υπήρχε
- Όχι
- Όχι
- Α) Βυρσόδεμα β) εκμετάλλευση του νερόμυλου, μαντάμια, νεροτριβείς.
- Σταμάτησαν. Λειτουργούν σποραδικά.
- Μέχρι το έτος 1912, ήταν έδρα του Δήμου Παρνασσίων με συνοικισμούς την Τοπόλια - Κολοβάτες (σημερινό Δροσοχώριο) Ιερά Μονή Πραφύδιου Ηλίου, Καρπαλάκι.
- Μέχρι το έτος 1912 υπήρχε φόρος των ωνίων της Αγροφυλακής. Έκτοτε ήταν φόροι για τους αγροφύλακες επί των ελαιών, αρδευτικά δικαιώματα. Προ του 1940 υπήρχε εισφορά των ενοριτών για την μισθοδοσία των ιερέων.
- Σε τρείς τάξεις α) 10 - 12 που είχαν το μεγαλύτερο κλήρο β) εκείνοι που αποτελούσαν οι περισσότεροι από τους κανονικούς που είχαν βιώσιμο κλήρο και γ) οι λιγότεροι που ήσαν αγρεργάτες.
- Ναι
- Μόνο οι ενήλικοι άντρες, που είχαν κλήρο.
- Όχι
- Ναι. Στον τρύγο, στα αλώνια και στο "ξετίναγμα" δηλ. την συλλογή των τελευταίων ελιών.
- Ναι στο κτίσιμο σπιτιών κ.α.
- Στο πλύσιμο προικιών. Σε όλες τις προετοιμασίες σπουδαίων γεγονότων και ιδίως του γάμου.
- Γύρω στα επτά. Ο πατέρας, η μητέρα τα παιδιά (δηλ. τα αγόρια), τα κορίτσια. Καμιά φορά έμενε μαζί ο πατέρας και η μητέρα του άνδρα ή ο πεθερός και η πεθερά. Σε ελάχιστες περιπτώσεις ο κουνιάδος εάν ήταν ανύπαντρος ή αν ήταν σακάτης.
- Πατέρα και μητέρα ή μάνα.
- Παππού
- Γιαγιά
- Παππού
- Γιαγιά
- Με το χαϊδευτικό τους όνομα
- Με το χαϊδευτικό τους όνομα
- Με το μικρό τους όνομα
- Με το μικρό τους όνομα
- Ήταν το "καμάρι" του σπιτιού και σε αυτόν χρωστούσαν υπακοή οι μικρότεροι.
- Ναι, αν δεν υπήρχε αδελφός.
- Με το όνομά τους
- Θείε και στην τοπική διάλεκτο, θείε ή θείο
- Θεία και στην τοπική διάλεκτο θειά.
- Θείο και θειά.
- Τα λέγανε "ανηψίδια" και με το όνομά τους
- Με το όνομά τους
- Για τα πρωτότοκα όχι. Για τα υστερότοκα τα λέγανε "στερνοπούλια" ή "απογένεια".
- Προγόνια. Τα ετεροθαλή τα λέγανε "Μπλαραδέλφια".
- Διπλάρικα
- Συμπεθέρους
- Πατέρα
- Μητέρα ή μάνα
- Κουνιάδο και κουνιάδα
- Πατέρα και πολλές φορές "γέρο".
- Μητέρα ή "γριά"
- Κουνιάδο και κουνιάδα
- "Παιδί μου" ή "γαμπρέ μου"
- "Παιδί μου" ή "γαμπρέ μου"
- Γαμπρέ μου ή με το όνομά του
- Νύφη ή με το όνομά της
- Νύφη ή με το όνομά της
- Με το όνομά της ή απλώς γυναίκα. Εκείνη (τον αποκαλούσε) με το όνομά του και πολλές φορές ο "αφέντης μου".
- Το πρώτο αγόρι έπαιρνε το όνομα του παππού από τον πατέρα. Το πρώτο κορίτσι έπαιρνε το όνομα της γιαγιάς από τον πατέρα. Το δεύτερο από τον παππού ή την γιαγιάς της μητέρας. Εξαιρέσεις υπάρχουν αν το παιδί ήταν ταμένο σε κάποιον άγιο. Όταν είχε κάποιος πεθάνει νέος, οπότε συμφωνούσαν και οι γέροι. Όταν ο γαμπρός ήταν σώγαμπρος και κληρονομούσε μεγάλη περιουσία ο νονός έδινε όποιο όνομα ήθελε αυτός. Γινόταν προσυνεννόηση. Το όνομα του νονού δεν άλλαζε.
- Οι εκκλησιάδες γυναίκες ασχολούνταν μόνο με το νοικοκυριό δηλ. ανατροφή και φροντίδα των παιδιών και των γερόντων, τις δουλειές γενικά του σπιτιού (ζύμωμα, πλύσιμο, ράψιμο κλπ.) και είχαν την φροντίδα των οικόσιτων ζώων. Οι φτωχές πήγαιναν στα χωράφια και στις ελιές, δικές τους και ξένες με μεροκάματο, οσάκις οι άλλες ασχολίες το επέτρεπαν.
- Όλες. Σπάνια όμως τίναζαν και όργωναν τις ελιές.
- Κουβαλούσαν "κλαρί" και βοηθούσαν τους άνδρες σε όλες σχεδόν τις δουλειές. Απέφευγαν το "νυκτοσκάρισμα".
- Βοηθούσαν τους άνδρες τους στο μύλο, το μαντέμι και την θεροτριβή.
- Το όργωμα, το τίναγμα, το κλάδεμα και το πότισμα των ελιών και καλλιέργεια των αμπελιών.
- Μετά το δημοτικό συνήθως. Τα αγόρια σε όλες σχεδόν σιγά - σιγά. Τα κορίτσια να πλέκουν, να κέντρου, να μαγειρεύουν και να φροντίζουν τα μικρότερα παιδιά.
- Ο μεγάλος αδελφός έπρεπε να "αποκαταστήσει" πρώτα τα κορίτσια - αδελφές τους και μετά να παντρευτεί. Η σειρά δηλ. ήσαν πρώτα το πρώτο κορίτσι μετά το β' και κατόπιν τα αγόρια με σειρά.
- Μετά τα 20 για τα κορίτσια και μετά το στρατό για τα αγόρια. Πάντα η γυναίκα έπρεπε να είναι γύρω στα 7 χρόνια μικρότερη του άνδρα έως και ανάλογα της οικονομικής καταστάσεως.
- Συνήθως από το ίδιο χωριό, αλλά και από γειτονικά χωριά ή πόλεις, όταν επρόκειτο για οικονομικούς λόγους.
- Στο σπίτι του γαμπρού που μπορεί να είναι το πατρικό του ή καινούριο. Σε λίγες περιπτώσεις ο γαμπρός πήγαινε σώγαμπρος δηλ. στο σπίτι της νύφης. Επίσης σε πολύ λίγες περιπτώσεις δινόταν ως προίκα κάποιο σπίτι.
- Παλαιότερα ναι. Συνήθως όμως ο τρίτος γιος και οι μετά πήγαιναν "σώγαμπροι". Αλλά με δύο νύφες, είχαμε αρκετά σπίτια. Ζούσαν μαζί, εργαζόντουσαν μαζί, έτρωγαν μαζί και μάλιστα τα παλιότερα χρόνια στην ίδια γαβάθα και βέβαια όλα αυτά κάτω από την ίδια στέγη.
- Εφόσον ζούσε ο πατέρας.
- Συνήθως όταν πέθαινε ο πατέρας, αν έμεναν στο ίδιο σπίτι. Λόγοι που επίσπευαν το χωρισμό ήταν οι συνυφάδες που μάλωναν μεταξύ τους ή είχαν και δική τους περιουσία, οπότε αυτή έμπαινε χωριστά.
- Συνήθως ο μικρότερος γιος. Υπήρχαν όμως και περιπτώσεις που διάλεγαν οι γονείς το παιδί.
- Όταν δεν είχε αγόρια, αλλά είχε περιουσία.
- Ναι ελάχιστοι όμως.
- Για το μικρότερο.
- Όπως και στις άλλες περιπτώσεις, γιατί σώγαμπρο έπαιρνε το σπίτι που είχε μόνο ένα κορίτσι κατά κανόνα.
- Ο γαμπρός κρατούσε το επώνυμό του. Τα παιδιά έπαιρναν το επώνυμο του πατέρα τους.
- Εδώ ακολουθούσαν αυτά που έλεγε η εκκλησία. Δεν υπήρξε περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων.
- Ναι. Υπήρχε ακόμη και στα τρίτα (στα τρίτα, τρίχα δεν χωρά).
- Μπορούσαν και υπάρχουν περιπτώσεις.
- Ναι. Η απιστία της συζύγου ή του συζύγου.
- Ο νονός του γαμπρού και σπανίως της νύφης.
- Ο κουμπάρος του ζευγαριού. Αυτός δηλ. που στεφάνωνε έπρεπε να βαπτίσει το πρώτο παιδί. Τα παλιότερα χρόνια ο κουμπάρος βάπτιζε όλα τα παιδιά.
- Και τα δύο
- Μεταξύ οικογενειών που συνδεόταν με κουμπαριά απαγορευόταν ο γάμος.
- Όχι
- Πολύ παλιά. Όταν πιστεύω πως η φιλία τους ήταν πολύ μεγάλη.
- Να αλληλοϋποστηρίζονται και αλληλοβοηθούνται.
- Συνήθως άνδρας με άνδρα και γυναίκα με γυναίκα.
- Υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει. Η διαφορά είναι ότι τότε μόνο και έθιμο παρουσιάζονταν, ενώ τώρα είχε με νόμο καθιερωθεί.
- Προφορικά. Υπήρχαν όμως και προικοσύμφωνα.
- Η διαθήκη, η διανομή.
- Οι συμπεθέροι, ο παππάς και πολλές φορές κάποιος φίλος ή προύχοντας και φυσικά ο συμβολαιογράφος.
- Εξαρτάται από την οικονομική κατάσταση του πεθερού.
- Σε πολύ λίγες περιπτώσεις.
- Στο χωριό, αλλά και στη πόλη.
- Ναι
- Ελιές, αμπέλια, ζώα.
- Ό,τι όριζαν οι γονείς τους.
- Όχι
- Όχι. Η προίκα της μητέρας μεταβιβάζετο σε όλα τα παιδιά.
- Όλοι βοηθούσαν, αλλά σε περιπτώσεις θανάτου του πατέρα είχαν υποχρέωση να συνεισφέρουν για την προίκιση των κοριτσιών.
- Ναι. Αν δεν είχαν φροντίσει να πάρουν συσχετική "παραίτηση".
- Επιστρεφόταν μέχρι το έτος 1912. Έκτοτε έπαιρνε το 1/2 της προίκας της γυναίκας ο άνδρας.
- Όχι
- Μπορούσε
- Ανάλογα με την συμφωνία και τις περιστάσεις, συνήθως μετά τον θάνατο του πατέρα.
- Ίσα μερίδια, ο πρωτότοκος, όμως κάτι έπαιρνε παραπάνω, γιατί υποτίθεται ότι είχε προσφέρει στο σπίτι κάτι παραπάνω από τους άλλους.
- Εάν ήταν κληρονομικό μερίδιο ήταν ίσο, αν όμως προίκα, όπως τύχαινε δηλαδή κατά περίπτωση.
- Και με τα δύο.
- Ναι μεταξύ αυτών που χωρίζανε. Δύο τρόποι υπήρχαν. Ο πρώτος ήταν κάποιος να μοιράσει την περιουσία στα δύο ή τρία και να ρίξουν λαχνό. Ο άλλος να διαλέξει τη μερίδα που ήθελε.
- Ότι όριζε ο νόμος δηλ. 1/4.
- Οι γονείς του αποθανόντος και τα αδέλφια.
- Οι κόρες του
- Ναι, αν ήταν ο νόμιμος κληρονόμος.
- Αν δεν είχε καθόλου παιδιά.
- Αδελφών ή ορφανών και ξένων.
- Τα ίδια με το πραγματικό.
