Χρυσό Φωκίδας

Όνομα χωριού Χρυσό Φωκίδας

Αριθμός 1490

Κοινότητα Χρυσού

Επαρχία Παρνασσίδος

Νομός Φωκίδας

Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει); Κρίσσα - Χρίσσο

Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες; Όχι

Αν όχι, υπάρχουν μήπως οικογένειες που ανήκουν σε κάποια ή σε κάποιες από τις παραπάνω ομάδες; Πόσες περίπου; Όχι

Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Γνήσια Ελληνικά

Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη; 10 εκκλησίες. Η πρώτη πριν 1821.

Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές; Δεν ήταν οικογενειακές.

Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Ένα (1).

Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό; Από συστάσεως Ελληνικού Κράτους.

Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940; Αγροτικές εργασίες

Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο; Ελαιόδενδρα - λίγα αμπέλια.

Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο; Ελιές βρώσιμες.

Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει; Ελιές βρώσιμες - αμυγδαλιές από 40 έτη.

Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι; Κεφαλοχώρι

Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες; Όχι

Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία; Ναι, υπήρχε.

Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό; Από παλιά

Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν; 3 κτηνοτρόφοι των 300 αιγοπροβάτων.

Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία; Όχι

Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν; Όχι

Εξακολουθούν να λειτουργούν ή σταμάτησαν; Όχι

Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων; 1ος Δήμαρχος: Μαλανδρίνος 1846-1862 2ος Δήμαρχος: Γαζής Ζαχαρίας 1862-1866 3ος Δήμαρχος: Παππάς Νικόλαος 1866-1870 4ος Δήμαρχος: Μιταυτσής Αχιλλέας 1870 -1874 5ος Δήμαρχος: Πολίτης Ευθύμιος 1874-1886 6ος Δήμαρχος: Παπαλουκάς Αριστοτέλης Αριστοφάνης 1886- 1890 7ος Δήμαρχος: Καραθάνος Ιωάννης 1890-1898 8ος Δήμαρχος: Πλατής Κων/νος 1898-1914 και από 1914 πρόεδρος μέχρι 1927.

Σε πόσες κοινωνικές τάξεις χωρίζονταν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού και πως διακρίνονταν μεταξύ τους; Σε δύο τους κτηματίους και εργατές.

Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ; Ναι

Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν; Από 21 έως 60 ετών.

Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως; Πλήρωνε πρόστιμο στην κοινότητα.

Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες; Ναι. Κτίσιμο σπιτιών - μάζεμα ελιών.

Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές; Ναι, ήταν για αργαλιούς και για οικιακές εργασίες.

Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.); Από 6-8 - Πατέρας-Μητέρα. Σύζυγος, παιδιά.

Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους; Πατέρα - μητέρα

Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του; Παππού

Πώς τη μητέρα του πατέρα του; Γιαγιά

Πως τον πατέρα της μητέρας του; Παππού

Πώς τη μητέρα της μητέρας του; Γιαγιά

Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του; Με το μικρό όνομα

Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της; Με το μικρό όνομα

Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του; Με το μικρό όνομα

Πώς τις αδελφές του; Με το μικρό όνομα.

Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό; Όχι

Για τη μεγαλύτερη αδελφή; Όχι

Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα; Με το μικρό όνομα.

Πώς την αδελφή του πατέρα του; Θεία

Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του; Θείος - θεία

Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους; Ανήψια

Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους; Παιδί - κορίτσι

Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα; Όχι

Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα; Προγόνια

Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα; Μπινιάρια

Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης; Μητέρα. Πατέρα. Πεθερός. Πεθερά.

Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της; Πατέρα

Πώς την πεθερά της; Μητέρα

Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της; Κουνιάδο - κουνιάδα

Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του; Πατέρα

Πώς την πεθερά του; Μητέρα

Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του; Με το μικρό όνομα.

Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό; Γαμπρός

Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά; Γαμπρέ μου

Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης; Γαμπρέ μου

Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού; Νύφη μας

Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού; Νύφη μας

Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της; Με το μικρό όνομα ή Μαρή Καλλιόπη π.χ.

Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος; Του παππού - της γιαγιάς από τον πατέρα και μετά από την οικογένεια της μητέρας. Όταν το παιδί το τάξουν στον Νονό.

Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ Εκτός από τα κτήματα όλες τις υπόλοιπες δουλειές τις έκαναν οι γυναίκες.

Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες; Συλλογή ελιών, θέρισμα και βοηθούσαν σε όλες τις αγροτικές δουλειές.

Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες; Άρμεγμα - τυροκομεία - πλύσιμο μαλιών και αργαλιό.

Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας; Έπρεπε να παντρευτούν τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια.

Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα; Μετά από τον Στρατό για τους άνδρες και για τις γυναίκες από 18-21 χρονών. Όχι δεν ήταν επιτρεπτό.

Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε; Συνήθως από το ίδιο χωριό.

Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης; Στο πατρικό του γαμπρού: Όταν ο πατέρας της νύφης είχε ένα κορίτσι τότε έπαιρνε σόγαμπρο δηλ.γαμπρό μέσα στο σπίτι.

Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη; Συνήθως το πρώτο αγόρι έμενε μέσα στο πατρικό σπίτι. Τα άλλα αγόρια με τη βοήθεια των αδελφών και πατέρα έφτιαχναν άλλα σπίτια δίπλα ή συνέχεια στο πατρικό συνήθως.

Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη; Όχι την μοίραζαν με τα το θάνατο του πατέρα.

Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς; Ο μεγαλύτερος γιός

Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο; Όταν δεν είχε αγόρι.

Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία; Ναι πήγαιναν.

Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο; Για το μικρότερο.

Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του; Αφού προίκιζε τα άλλα κορίτσια κρατούσε και για το τελευταίο το ίδιο περίπου μερίδιο ως και το γηροκόμειο του, το οποίο έπαιρνε ο σώγαμπρος μετά το θάνατό του.

Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα; Όχι. Το επώνυμο ήταν του γαμπρού.

Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα; Όχι

Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα; Ναι

Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο; Όχι μπορούσαν να παντρευτούν αν δεν ήταν συγγενείς.

Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς; Ο Νονός ενός από τους δύο ή και ξένος προς τους νονούς.

Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό; Εκείνος που στεφάνωνε το ζευγάρι. Όχι, δεν είχαν το ίδιο νονό.

Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος; Εξαρτιόταν από πολλούς παράγοντες ανάλογα με τα συμφέροντα της οικογένειας.

Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος; Όχι, δεν επιτρεπόταν.

Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους; Όχι, απαγορευόταν ως πνευματικά αδέλφια. Γι' αυτό εκείνος που βάπτιζε μόνον αγόρια ή κορίτσια.

Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί; Όταν τους είχε συνδέσει κοινός κίνδυνους ή όταν ο ένας από τους δύο είχε σώσει τη ζωή του άλλου ή όταν είχαν κοινά συμφέροντα γενικώς.

Ποιες ήταν τότε οι αμοιβαίες υποχρεώσεις τους; Να υπερασπίζεται ο ένας τον άλλον, σε κάθε περίπτωση να βοηθάει ο ένας τον άλλο.

Αδελφοποιτοί μπορούσαν να γίνουν μόνον οι άνδρες μεταξύ τους; Γυναίκα με γυναίκα ή γυναίκα με άνδρα μπορούσαν να γίνουν αδελφοποιτοί; Όχι μόνον άνδρες.

Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας; Ναι και υπάρχει ακόμη.

Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα; Παλαιότερα με προικοσύμφωνα. Σήμερα με συμβολαιογραφική πράξη στο όνομα της νύφης.

Μήπως εκτός απο τα προικοσύμφωνα γνωρίζετε να υπήρχε και κάποιο άλλο είδος γαμηλίων συμβολαίων; Όχι

Ποιοι συνέτασσαν και ποιοι υπέγραφαν τα προικοσύμφωνα; Οι Μάρτυρες κατά την συνάντηση για το προξενιό.

Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου; Χρήματα και κτήματα αναλόγως με την οικονομική κατάσταση του πατέρα της νύφης.

Σπίτι; Επιπλωμένο; Αναλόγως

Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών; Όχι

Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της; Μοιραζόταν στα παιδιά.

Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα; Ναι, σε περίπτωση θανάτου του πατέρα τα αδέλφια είχαν υποχρέωση να φροντίζουν τις αδελφές και εν ανάγκη να τις προικίζουν.

Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο; Όχι

Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της; Όχι. Παρέμενε στον άνδρα μέχρι τον θάντό του. Μετά τον θάνατο, τα έπαιρναν τα αδέλφια της νύφης.

Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή; Όχι

Χρυσό Φωκίδας

Χρυσό Φωκίδας - Identifier: 120646

Legend

Navigation

Info

Controls