Κουτσό

Όνομα χωριού Κουτσό

Αριθμός 1168

Νομός Κοζάνης

Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει); Κοτσόμπαση, σημερινό κουτσό της επαρχίας Ξάνθης.

Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες; Όχι κατοικείται από Θρακιώτες της Ανατολικής Θράκης.

Αν όχι, υπάρχουν μήπως οικογένειες που ανήκουν σε κάποια ή σε κάποιες από τις παραπάνω ομάδες; Πόσες περίπου; Σαρακατσαναίοι 20 οικογένειες περίπου.

Οι ομάδες αυτές κατοικούσαν, παλαιότερα, σε ιδιαίτερους οικισμούς (μαχαλάδες); Κατοικούσαν πρώτα έξω από το χωριό σε καλύβια.

Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Θρακιώτικα

Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό; 1924

Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940; Γεωργία και κτηνοτροφία.

Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο; Σιτάρι, φασόλια, πατάτες, καλαμπόκι.

Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο; Σιτάρι, φασόλια, πατάτες, καλαμπόκι.

Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει; Καλαμπόκι, σιτάρι, πατάτες. Νέες καλλιέργειες. Κολοκύθια από το 1915 και παντζάρια 1968.

Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι; Κεφαλοχώρι

Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος; 80 στρέμματα

Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους; 80

Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου; 50

Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία; Ναι

Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό; 1960

Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν; Ναι, ναι

Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία; Όχι

Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν; Όχι

Εξακολουθούν να λειτουργούν ή σταμάτησαν; Όχι

Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων; Σχεδόν σαν την σημερινή.

Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν; Πλήρωναν σε είδος στην κοινότητα.

Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ; Ναι

Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν; Από 18 μέχρι 60. Όχι οι γυναίκες.

Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως; Πλήρωνε.

Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες; Στο κτίσιμο του σπιτιού και στην καλλιέργεια (τσάπισμα, θέρος κλπ.).

Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών); Κτίσιμο σπιτιών

Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές; Η αλληλοβοήθεια ήταν ίδια για τους άνδρες και τις γυναίκες γιατί οι δουλειές ήταν παράλληλες.

Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.); 6 μέλη. Άνδρας, γυναίκα, 2 παιδιά, ο πατέρας του άνδρα και η μητέρα του άνδρα.

Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους; Πατέρας ή μάνα

Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του; Παππού

Πώς τη μητέρα του πατέρα του; Νενέ ή μανίτσα

Πως τον πατέρα της μητέρας του; Παππού

Πώς τη μητέρα της μητέρας του; Νενέ ή μανίτσα

Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του; Εγγονούδια

Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της; Εγγονούδια

Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του; Ο μικρότερος το μεγαλύτερο Μπάντη

Πώς τις αδελφές του; Μπούλα η μικρή τη μεγαλύτερη κ.ο.κ.

Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό; Μπάντη

Για τη μεγαλύτερη αδελφή; Μπούλα

Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα; Με το όνομα

Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του; Νταή

Πώς την αδελφή του πατέρα του; Τέτη

Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του; Μπασιά - Κυράτσα

Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους; Ανήψια

Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους; Παιδάκι μ, κουρτσέλα μ.

Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα; Μπάντη, κανακάρι.

Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα; Μιλαδέρφια

Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα; Διπλάρια

Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης; Ντουνιούρ

Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της; Αφεντάκη

Πώς την πεθερά της; Μάνα

Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της; Αφέντη ή αντραδερφό

Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του; Αφεντάκη

Πώς την πεθερά του; Μάνα

Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του; Γυναικαδερφό

Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό; Γαμπρέ

Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά; Γαμπρουλάκι

Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης; Μπασιά

Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού; Νύφη

Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού; Νύφη

Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της; Γυναίκα και άντρα ή μαρία ή με το όνομα.

Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος; Του παππού από τον πατέρα. Από τον παππού του πατέρα της γυναίκας. Το ίδιο για τα κορίτσια. Όταν αφηνόταν στην διάθεση του νονού.

Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ Θέριζαν, τσάπιζαν και φρόντιζαν και τα οικόσιτα ζώα.

Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες; Θέρισμα, τσάπισμα, δέσιμο δεμάτων, κουβάλημα, αλώνισμα.

Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες; Άρμεγαν, κούρευαν, τάιζαν, βοσκούσαν τα ζώα.

Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές; Το κτίσιμο του σπιτιού, όργωμα με τα ζώα.

Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια; Από 10 χρονών. Τα αγόρια φύλαγαν συνήθως ζώα και τα κορίτσια βοηθητικές δουλειές σπιτιού, μαγείρεμα και κουβάλημα φαγητού στο χωράφι.

Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας; Ο γάμος άρχιζε Παρασκευή και τελείωνε Δευτέρα, με όργανα συνήθως γκάιντα ή νταούλια, πυροβολούσαν φλάμπουρο ή κάναν αγώνες πάλης. Πρώτα παντρεύονταν οι αδελφές.

Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα; Από 20 και πάνω και για τα αγόρια και για τα κορίτσια.

Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε; Από τα κοντινά χωριά: Γενισέα, Συδινή, Κεσμά, Ποταμιά.

Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης; Στο πατρικό του γαμπρού.

Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη; Ναι ζούσαν όλοι μαζί εργάζονταν μαζί και σιγά σιγά δημιουργώντας περιουσία χώριζαν.

Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη; Ναι

Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών; Όταν γίνονταν πολλοί και δημιουργούσαν περιουσία.

Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς; Ο μικρότερος γιος.

Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο; Όταν δεν είχε αγόρι.

Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία; Όχι

Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο; Για το μικρότερο.

Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του; Έπρεπε να του γράψει περιουσία πριν τον γάμο.

Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα; Τα παιδιά έπαιρναν το επώνυμο του γαμπρού, που έφερνε πριν τον γάμο.

Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα; Αν ήταν πρώτα ή δεύτερα ξαδέρφια.

Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα; Ναι

Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο; Μπορούσαν

Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους; Για λόγους απιστίας, τιμής.

Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς; Του γαμπρού.

Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό; Ο νονός αν ήταν αγόρι, αν ήταν κορίτσι μπορούσε και η νονά ή κάποιο από τα παιδιά της.

Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος; Με την άδεια του κουμπάρου, προτιμούσε συνήθως φίλο.

Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος; Απαγορευόταν

Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους; Όχι

Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί; Κατά τον γάμο του ενός του έπαιρνε δίπλα στη στέψη, άλλαζε το παπούτσι της νύφης, αυτός ήταν αδερφοποιτός και λεγόταν Καρντάσης.

Ποιες ήταν τότε οι αμοιβαίες υποχρεώσεις τους; Απαγορευόταν οι γάμοι των παιδιών τους. Είχαν σχέσεις αδελφών.

Αδελφοποιτοί μπορούσαν να γίνουν μόνον οι άνδρες μεταξύ τους; Γυναίκα με γυναίκα ή γυναίκα με άνδρα μπορούσαν να γίνουν αδελφοποιτοί; Μόνο άνδρας με άνδρα.

Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας; Ναι, αλλά το αγόρι έδινε στο κορίτσι. Λίρες, νήματα για προίκα της νύφης κλπ.

Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα; Προφορικά.

Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου; Όχι

Σπίτι; Επιπλωμένο; Όχι

Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο; Την ίδια

Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών; Όχι

Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της; Στους γιους

Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα; Ναι

Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο; Όταν πέθαιναν οι γονείς.

Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της; Στον άντρα της.

Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή; Ναι, [μπαμπαχακί]

Ποιος ακριβώς έδινε; Ο γαμπρός ή ο πατέρας του; Ο γαμπρός

Πότε έδιναν την προσφορά; Πρίν απο το γάμο ή κατά τη στιγμή του γάμου; Πριν από τον γάμο.

Ποιοι μοιράζονταν την προσφορά; Τα έπαιρνε η νύφη.

Αν μια γυναίκα πέθαινε χωρίς να προλάβει να αποκτήσει παιδιά, μπορούσε ο γαμπρός να ζητήσει πίσω ο,τι είχε δώσει; Αν πέθαινε σε μικρό, χρονικό διάστημα ναι, αλλιώς όχι.

Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ Ύστερα από τον θάνατο του πατέρα.

Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας; Ίσα

Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια; Όπως τα κανόνιζε ο μπαμπάς.

Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη; Διαθήκη.

Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα; Ναι στα παιδιά.

Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο; Ίσα

Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις; Στην γυναίκα

Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του; Οι κόρες

Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του; Ναι, ναι

Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια; Αν δεν είχε καθόλου παιδιά

Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά; Ξένα, ορφανά.

Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί; Όλα

Κουτσό

Κουτσό - Identifier: 120324

Legend

Navigation

Info

Controls