Βραχάσι Λασιθίου

Βραχάσι Λασιθίου

  1. Ψηφιακό τεκμήριο
  2. Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
  3. Βραχάσι Λασιθίου
  4. 981
  5. Βραχασίου
  6. Μεραμπέλλου
  7. Λασιθίου
  8. Δεν υπάρχει
  9. Όχι
  10. Όχι
  11. Το γλωσσικό ιδίωμα της Ανατολικής Κρήτης ως και σήμερα.
  12. Επτά ως και σήμερα. Όλες εντός του χωριού. Η παλαιότερη (Αγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου) εκτίσθη το 1587 στα ερείπια παλαιοτέρας.
  13. Οχι οικογενειακές, εκτός - ίσως - απο άλλες κείμενες εκτός του χωριού.
  14. Ένα. Αντικατεστάθη με νέο το 1925-1928.
  15. Επισήμως διτάξιο Αρρεναγωγείο και μονοτάξειο Παρθεναγωγείο το 1899.
  16. Γεωργία, κτηνοτροφία
  17. Ελαιόλαδο, αμύγδαλα, χαρούπια, ολίγα κηπουρικά, ολίγα οπωροφόρα.
  18. Αυτοκατανάλωση: Κηπουρικά, οπωροφόρα. Εμπόριο: Ελαιόλαδο, αμύγδαλα, χαρούπια.
  19. Ελαιόλαδο, μποστανικά (για εμπόριο), ολίγη σταφίδα (σουλτανίνα). Απο τις παλαιές εξακολουθούν η ελαιοκαλλιέργεια. Οι νέες άρχισαν μετά τη διάνοιξη γεωτρήσεων δηλ πριν απο 25 χρόνια (οι πρώτες) περίπου.
  20. Όχι. Παλαιότερα ήτο έδρα Δήμου, τώρα Κοινότητος.
  21. Όχι
  22. Πάνω απο εκατό
  23. Παλαιότερα: Περί τους 10-15.
  24. 20-30 στρέμματα.
  25. Ναι
  26. Απο πολύ παλαιά ήτο συνήθης, σήμερα περιορισμένη.
  27. Ναι, αλλα με την έννοια μικρών (περί τα 5 ή 6). Εξακολουθούν 2 ή 3, αλλά πολύ μικρότερα.
  28. Όχι
  29. Όχι
  30. Όχι. Ιδρύθη πρόσφατα βιοτεχνία επεξεργασία δέρματος για τσάντες, ζώνες κτλ
  31. Το Βραχάσι ήτο έδρα Δήμου. Υπήρχε Δήμαρχος και (Δημοτικό) Συμβούλιο. Σήμερα είναι έδρα κοινότητος.
  32. Την δεκάτη (επί της παραγωγής) στο Κράτος μέσω ενοικιαστών φόρων.
  33. Κυρίως ειπείν όχι. Κτηματίες, βοσκοί, εργάτες.
  34. Ναι
  35. Ναι. Απο της ενηλικιώσεως. Γυναίκες όχι. Σε άλλες περιπτώσεις η συμμετοχή ήτο εθελοντική
  36. Με πληρωμή (επί υποχρεωτική συμμετοχής) εις χρήμα των ημερομισθίων που του ώρισαν.
  37. Ναι: Τρύγος, λιομάζωμα κλπ, όχι όμως σε όλες τις γεωργικές εργασίες.
  38. Κτίσιμο σπιτιών, κατασκευή μάντρας.
  39. Για σπάσιμο αμυγδάλων, υφαντική, ελαιοσυλλογή (απο το έδαφος, δηλ του ελαιόκαρπου που έπεφτε στο έδαφος).
  40. Η καθ αυτό οικογένεια: 4-5 (πατέρας, μητέρα, παιδιά). Σε μερικές περιπτώσεις οι γονείς του άνδρα, σε άλλες της γυναίκας. Σπανιώτατα άλλα συγγενικά πρόσωπα (π.χ η αδελφή της γυναίκας)
  41. Ο αφέντης μου και κύρης (αργότερα πατέρας). Η μά (αργότερα μάννα)
  42. Παππούς (ο)
  43. Λαλά (η)
  44. Παππούς (ο)
  45. Λαλά (η)
  46. Ή απλώς με το βαπτιστικό , ή "παιδί μου"
  47. Ως ο παππούς
  48. Αδερφός, αδέρφι
  49. Παλαιότερα: αμπλά, έπειτα αδερφή
  50. Ήτο σεβαστός στους μικρότερους
  51. Επρεπε να παντρευτή πρώτη
  52. Αδερφάκι
  53. Μπάρμπας (ο)
  54. Θεία (η)
  55. Το ίδιο ώς άνω
  56. Το ανήψο μου
  57. (υ)γιέ μου. Κοπελλιά μου.
  58. Όχι. Το τελευταίο ελέγετο στεροβύζι
  59. Προγόνια
  60. (τα) Ατζιμπραγά
  61. Οι (Συμπέθεροι)
  62. (Ο) Αφέντης
  63. Κουνιάδος, κουνιάδα
  64. Κουνιάδος,κουνιάδα
  65. Γαμπρέ μου
  66. Γαμπρέ μου
  67. Κουνιάδο, σπανιώτατα: γαμπρό
  68. Κουνιάδα
  69. Κουνιάδα, σπανίως: νύφη
  70. Ο σύζυγος: γυναίκα (Μωρή γυναίκα, που είσαι;). Η σύζυγος: Ο αφέντης μου, ο άντρας μου. Σπανιώτατα με το βαπτιστικό.
  71. Συνήθως του παππού απο τον πατέρα. Συνήθως της γιαγιάς απο τη μητέρα. Συνήθως απο θείους, θείες. Σπανίως συνέβαινε αλλά με συνεννόηση με τους γονείς.
  72. Σ όλες τις γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες συμμετείχαν.
  73. Λιομάζωμα (συλλογή απο το έδαφος). Αμυγδαλοσυλλογή (συλλογή απο το έδαφος). Χαρουπομάζωμα (συλλογή απο το έδαφος). Τρύγος. Καλλιέργεια κηπουλιών (μικρών κήπων δίπλα στο σπίτι)
  74. Ήσαν (σπανίως) οι ίδιες βόσκισσες (εκ του βοσκός). Περιποίηση μάντρας. Συμμετοχή στο άρμεγμα και την τυροκομία
  75. Δεν υπήρχαν
  76. Του ζευγά (με αροτριώντα ζώα). Εστιν ότε και γυναίκες. Του τσαγκάρη, του φαμπρικάρη(εργάτου ελαιοτριβείου), του μυλωνά, του αγωγιάτη, του μαραγκού (ξυλουργού), του ψάλτη, του κουρέα, του λατόμου κα
  77. Απο της ηλικίας της σχολικής (Δημοτικού). Στα αγόρια: Τις συνήθεις του πατέρα, αλλά και σπιτιού. Στα κορίτσια: Τις συνήθεις της μητέρας, αλλά και ελαφρές αγροτικές.
  78. Τις περισσότερες φορές προηγούντο τα κορίτσια, αλλά αυτό δεν ήτο απόλυτο.
  79. Για τις γυναίκες: μετά τα 17 ή 18 (ο κανών). Για τους άνδρες μετά τη θητεία του ως κληρωτού. Επιτρεπτό ναί, αλλά όχι πολύ συνηθισμένο.
  80. Συνήθως ναι. Κυρίως απο τα γειτονικά (Λατσίδα, Μιλάτος, Μάλια, σπανιώτερα απο πιο μακρινά
  81. Συνήθως στο πατρικό της νύφης (με προοπτική να κάνουν δικό τους σπίτι). Σπανιώτατα στο πατρικό του γαμπρού. Το νέο σπίτι (του ζεύγους) εθεωρείτο προίκα της νύφης.
  82. Όχι
  83. Επί αρκετό χρονικό διάστημα, πολλές φορές και μετά το γάμο τους.
  84. Συνήθως όταν επαντρεύοντο. Οικογενειακές ερίδες
  85. Σαφώς απάντηση δεν υπάρχη. Οσάκις συνέβαινε, εξηρτάτο απο την προτίμηση των γονέων.
  86. Όταν είχε μια κόρη (η συνήθης περίπτωση)
  87. Ναι
  88. Συνήθως δεν έπαιρναν. Αν ναι: Για το μεγαλύτερο (χωρίς αυτό να είναι απόλυτο)
  89. Όχι υποχρεωμένος, αλλα συνήθως εγίνετο και μάλιστα στην περίπτωση της μιας κόρης (άνευ αδελφών).
  90. Όχι. Του πατέρα των
  91. Μέχρι και δεύτερα εξαδέλφια. Υπήρξε περίπτωση (μιαν ενθυμούνται οι παλαιοί) μεταξύ πρώτων εξαδέλφων (κατ' εκκλησ. οικονομίαν). Από μητέρα.
  92. Ναι (εκκλησιαστικό και παραδοσιακό)
  93. Όχι
  94. Ναι. Συζυγική απιστία, έντονη ασυμφωνία χαρακτήρων, ανίατος μεταδοτική νόσος.
  95. Συνήθως ο νονός του γαμπρού ή και στενός συγγενής, αλλά τοιαύτη δέσμευση δεν υπήρχε.
  96. Το πρώτο: Συνήθως ο κουμπάρος του ζεύγους. Τα άλλα: Συγγενείς ή φίλοι. Δεν είχαν όλα τον ίδιο νονό.
  97. Συνήθως συνέβαινε η τελευταία περίπτωση.
  98. Κατά παράδοση απαγορεύετο
  99. Όχι. Γι αυτό ο νονός αγοριών δεν εγίνετο και νονός κοριτσιών.
  100. Συνήθως σε πολεμικές περιόδους (Τουρκοκρατία). Αλλά στο χωριό μας δεν ενθυμούνται τέτοιες περιπτώσεις.
  101. Αλληλοβοήθεια ή αλληλουποστήριξη σε περίπτωση (κυρίως) κινδύνου.
  102. Μόνον άνδρες μεταξύ τους
  103. Ναι
  104. Συνήθως προφορικά ο πατέρα της νύφης "έτασε" (υπέσχετο) τι θα δώση προίκα. Αν εγίνετο προικοσύμφωνο συνετάσσετο κυρίως απο τον παπά ή σπανίως απο επίσημο συμβολαιογράφο.
  105. Όχι
  106. Για τη σύνταξη βλ παραπάνω. Υπέγραφαν ο πατέρας της νύφης και μάρτυρες (συνήθως συγγενείς του γαμπρού)
  107. Αναλόγως της οικον καταστάσεως
  108. Ναι
  109. Συνήθως στο χωριό της νύφης
  110. Ναι, αλλά όχι απαραίτητα αμέσως
  111. Σπανιώτατα. Ίσχυε αυτό για την πρωτότοκη.
  112. Συνηθέστατα όχι.
  113. Μονον στις κόρες: όχι. Στις νύφες της (το σύνηθες)
  114. Υποχρέωση όχι. Συνήθως συνεισέφεραν. Στη δεύτερη περίπτωση εθεωρείτο ηθική υποχρέωση.
  115. Ναι, αν η προίκα ήτο μικρότερη του κληρονομικού μεριδίου της.
  116. Στον άνδρα της.
  117. Όχι. Μερικές φορές έδιδαν χρυσά νομίσματα (λοΐγγια=λουδοβίκεια)
  118. Όχι
  119. Σπανίως κατά τον γάμου. Συνήθως μετά τον θάνατο του πατέρα ή και των δυο γονέων.
  120. Συνηθέστατα ίσα μερίδια
  121. Οι περιπτώσεις άνισου μεριδίου ήσαν σπάνιες.
  122. Προφορικά. Οι περιπτώσεις διαθήκης σπανιώτατες.
  123. Συνέβαινε σπανίως σε περίπτωση διαφωνιών. Μεταξύ αδελφών και ελλείψει τούτων μεταξύ εξαδέλφων.
  124. Ίσο με το μερίδιο κάθε παιδιού.
  125. Κανείς
  126. Οι κόρες του.
  127. Ναι, κυρίως στην πρώτη περίπτωση.
  128. Αν δεν είχε καθόλου παιδιά και σπανιώτατα στη β΄περίπτωση.
  129. Μάλλον αδελφών.
  130. Τα ίδια ως και το φυσικό.