Υπήρχαν τέσσερις εκκλησίες. Μία στο χωριό, δύο εξωκκλήσια και μια στο μοναστήρι που είναι και η παλαιότερη. Κτίστηκε τον 11ο αιώνα.
Οι εκκλησίες ανήκαν στη Μητρόπολη Ελασσόνος. Δεν υπήρχαν οικογενειακές.
Ένα
Μετά την απελευθέρωση 1912 - 1913
Γεωργοκτηνοτροφία
Σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη κλπ
Όλα τα προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση
Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες εκτός από τον καπνό που άρχισε να καλλιεργείται από το 1977
Το χωριό κατά το μισό ήταν τσιφλίκι και κατά το υπόλοιπο βακούφι (μοναστήρι Αγίας Τριάδος)
Το 1/3 το έπαιρνε το τσιφλικάς και τα 2/3 το έπαιρναν οι ίδιοι γιατί έβαζαν το σπόρο, τα ζευγάρια των ζώων που καλλιεργούσαν τα χωράφια. Το ίδιο γίνονταν και με το βακούφι.
Όχι
Από 50 ως 70 στρέμματα
Περίπου 60 κάτοικοι. Μετά την απαλλοτρίωση ξεχερσώθηκαν εκτάσεις και ο κλήρος μεγάλωσε
40 - 50
Ναι
Υπάρχουν μόνο κοπάδια. Το χειμώνα γίνονταν οικόσιτα μόνο τα πρόβατα. Τα γίδια όχι.
42160
Όχι
Όχι
Σε όλα τα χωριά υπήρχαν άνθρωποι μυστικοί που φύλαγαν μέρα και νύχτα τους αρματολούς που οργανώθηκαν από τον Παύλο Μελά. Μετά την απελευθέρωση και μέχρι το 1916, που έγιναν εκλογές για ανάδειξη κοινοτικού συμβουλίου όπως και επί τουρκοκρατίας διορίζονταν σταν κοινοτικοί άρχοντες ένας Μιφτάρης ή Μουχτάρης σαν πρόεδρος και δύο Αζάδες σαν κοινοτικοί σύμβουλοι. το 1916 στα κεφαλοχώρια δημιουργήθηκαν κοινοτικά συμβούλια με εκλογές. στα τσιφλίκια κοιντοικά συμβούλια έγιναν το 1928.
Επί τουρκοκρατίας πλήρωναν το 1/10. Μετά την απελευθέρωση πλήρωναν 3% στα γεωργικά προϊόντα. Για τα γιδοπρόβατα πλήρωναν πρώτα 2 δραχμές το κεφάλι μέχρι 7 δραχμές αργότερα στο κράτος. Όταν ιδρύθηκαν οι κοινότητες τα εισέπραταν οι ίδιες.
Στο χωριό διακρίνονταν πλούσιοι και φτωχοί. Πλούσιοι θεωρούνταν οι τσελιγκάδες που στις περισσότερες φορές είχαν και περισσότερη γη. Αυτοί είχαν πιο πολλά λεφτά άρα και δύναμη.
Επικρατούσε συνήθεια να προσφέρουν εργασία χωρίς αμοιβή στα διάφορα έργα που ήταν για όλους (σχολείο, εκκλησία, δρόμοι κλπ) μέχρι την καθιερωμένη από τις κοινότητες η προσωπική εργασία (περίπου το 1925).
Ήταν προαιρετική αλλά μετά την προσωπική εργασία έγινε υποχρεωτική για τους άνδρες από 20 χρονών μέχρι 60 χρονών.
Στην προαιρετική δεν τον τιμωρούσαν. Στην υποχρεωτική τους τιμωρούσαν ανάλογα με το ποια απόφαση έπαιρνε το κοινοτικό συμβούλιο. Κυρίως τιμωρούνταν με ένα ημερομίσθιο εργάτη εκείνης της εποχής.
Η αλληλοβοήθεια ήταν συνηθισμένο φαινόμενο κυρίως σε όλες τις γεωργικές εργασίες μεταξύ συγγενών, φίλων και γειτόνων.
Αλληλοβοηθούνταν για το κτίστιμο σπιτιών, για το κούρεμα ή το άρμεγμα των ζώων
Για γνέσιμο, για αργαλειό, για οικιακά, για ασβέστωμα σπιτιών κλπ
8 - 12 μέλη. Οι γονείς, τα παιδιά, οι γονείς του άνδρα ή οι γονείς της γυναίκας - αν ο άνδρας ήταν σώγαμπρος - ελεύθεροι αδερφοί ή αδερφές, αποτελούσαν συνήθως μια οικογένεια.
Πατέρα - μάνα
Παππού
Μανιά
Παππού
Μανιά
Με το όνομά τους ή πιδί μ΄ ή γιέμ΄
Με το όνομά τους ή πιδίμ΄ ή γιέμ΄
Με το όνομά τους ή αδιρφέ ή καρντάσ΄
Με το όνομά τους ή αδερφήμ΄ ή καρντασίνα
Τον λέγανε τρανό
Με το όνομά τους
Μπάρμπα
Τιά (θειά)
Μπάρμπα - τιά
Με το όνομά τους
Πιδίμ ή παλλικάριμ΄ - κορίτσιμ΄, κουπέλαμ΄, τσιούπραμ΄
Τα υστερότοκα τα λέγανε σουγγάρια
Παραπαίδια ή μηλαδέρφια
Ντιουντιουμάρκα
Σμιθερός και σμιθερά (συμπέθερος και συμπεθέρα)
Πατέρα
Μάνα
Αφέντη και κυρά
Πατέρα
Μάνα
Κουνιάδο και κουνιάδα
Γαμπρέμ΄
Γαμπρέμ'
Με το όνομά του
Νύφη
Νύφη
Ο σύζυγος την έλεγε κυρά ή γυναίκα ή με τ΄ όνομά της. Η σύζυγος του έλεγε αφέντη ή άντραμ΄ ή με τ΄ όνομά του.
Τα ονόματα που έδιναν στα πρώτα παιδιά τιμούσαν τα ονόματα του παππού και της γιαγιάς από τον πατέρα και μετά τη μητέρα. Έδιναν και ονόματα χαμένων αδερφών. Αν εξαντλούσαν όλα αυτά ο νονός μπορούσε να δώσει ένα όνομα που ήθελε ο ίδιος.
Κατά κανόνα οι άνδρες ήταν για τις εξωτερικές δουλιές και οι γυναίκες για τις δουλιές του σπιτιού. Παράλληλα όμως οι γυναίκες βοηθούσαν τους άντρες στις έξω δουλιές πχ κουβαλούσαν το γάλα, το νερό, τα ξύλα, τάιζαν τα οικόσιτα ζώα, στο θέρο, στον τρύγο κλπ
Θέριζαν, αλώνιζαν, τρυγούσαν, έσκαβαν το αμπέλι
Βοηθούσαν στο άρμεγμα (λαλούσαν στη στρούγκα τα γιδοπρόβατα για αν τα αρμέξουν οι τσοπάνηδες), βοσκούσαν πολλές φορές τα ζώα άμα οι άνδρες είχαν άλλες ασχολίες, κουβαλούσαν το γάλα στο σπίτι ή στον έμπορα.
Δεν υπήρχαν οργανωμένες βιοτεχνίες εκτός από τους αργαλιούς που έκαναν τα υφαντά τους οι γυναίκες στα σπίτια τους
Το όργωμα, η σπορά, το ράντισμα, το κλάδεμα, η κοπή ξύλων, το κούρεμα των προβάτων ή γιδιών, το άρμεγμα, η βοσκή των ζώων
Από ηλικία 10 ετών άρχιζαν να βοηθούν στις δουλιές. Τα αγόρια έκαναν εξωτερικές δουλιές όπως βοσκή προβάτων, αρνιών, αγελάδων και τα κορίτσια δουλιές του σπιτιού.
Παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους, αλλά αν η διαφορά ανέμεσα στα αδερφό και αδερφή ήταν μικρή, η σειρά δινόταν στην αδερφή.
Για τους άνδρες η κανονική ηλικία γάμου ήταν μετά το στρατιωτικό δηλ 23 χρονών περίπου. Για τις γυναίκες η κανονική ηλικία γάμου ήταν το 18ο έτος περίπου. Οι άντρες ήταν μεγαλύτεροι από τις γυναίκες.
Η συνήθεια ήταν να παντρεύονται από το ίδιο χωριό. Αλλά σε πολλές περιπτώσεις έδιναν ή έπαιρναν νύφες από τα γύρω χωριά όπως είναι η Βουβάλα, το Λυκούδι, η Κλεισούρα, η Άκρη και η Κρανιά.
Κατά κύριο λόγο το νέο ζευγάρι έμενε το πατρικό του γαμπρού. Πολλές φορές αν πήγαινε σώγαμπρος έμενε στο πατρικό της νύφης. Οι περιπτώσεις να μείνει το ζευγάρι σε καινούργιο σπίτι ήταν σπάνιες.
Τα αγόρια έφερναν τις γυναίκες τους στο ίδιο πατρικό σπίτι, έτρωγαν, κοιμόταν, δούλευαν όλοι μαζί και όταν είχαν δυνατότητα να φτιάξουν καινούργιο σπίτι κατά σειρά ηλικίας το έκαναν για καθένα χωριστά. Ο μικρότερος κρατούσε το πατρικό.
Κυρίως τη χώριζαν στα μερίδιά τους. Μερικές οικογένειες την κρατούσαν αδιαίρετη.
Τα αδέλφια χώριζαν όταν γίνονταν πολλοί. Τα αδέρφια χώριζαν ακόμα όταν μάλωναν μεταξύ τους ή οι γυναίκες τους σε σημεία που να μη μπορούν να στεγάζονται μαζί.
Στο πατρικό σπίτι έμενε συνήθως ο μικρότερος αδερφός.
Σώγαμπρο έπαιρνε μια οικογένεια που είχε μόνο μια κόρη ή είχε μόνο κόρες, οπότε πάντρευε τις άλλες και κρατούσε μέσα τη μικρότερη.
Άνθρωποι με μια λογική περιουσία δεν πήγαιναν σώγαμπροι
Για το μικρότερο
Δεν ήταν υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει σε κάποιον την περιουσία του γιατί τη διεύθυνε ο ίδιος
Πότε ο σώγαμπρος κρατούσε το επώνυμο του και το έπαιρναν τα παιδιά του και πότε έπαιρνε το επώνυμο του πεθερού του οπότε και τα παιδιά του συνέχιζαν το ίδιο επώνυμο.
Δεν έγινε τέτοιος γάμος
Για τα δεύτερα ξαδέρφια ήταν κώλυμα αλλά για τα τρίτα η παντρειά επιτρέπονταν
Δεν υπήρχε κώλυμα τέτοιο
Όχι
Ο νονός του γαμπρού
Σε πολλές περιπτώσεις ο νονός που στεφάνωνε το ζευγάρι βάφτιζε όλα τα παιδιά. Σε άλλες περιπτώσεις τα παιδιά μοιράζονταν σε δύο ή και τρεις νονούς.
Προτιμούσαν ή φίλο σε περίπτωση αλλαγής ή κάποιον πλούσιο και κοινωνικά ανώτερος αν υπήρχε
Απαγορεύονταν ο γάμος σε κουμπάρους
Ναι
Δεν υπάρχει περίπτωση
Ναι
Γινόταν προφορικά
Όχι
Λίγοι έδιναν χρήματα και όσα ήθελαν (ελάχιστα όμως)
Όχι
Ναι. Έδιναν όσα ήθελαν οι γονείς.
Έδιναν ζώα (γίδια, πρόβατα, αγελάδες)
Δεν έπαιρναν όλα την ίδια προίκα. Επειδή παλιά ήταν λιγοστή η περιουσία, έδιναν οι γονείς ανάλογα με τη δύναμή τους.
Όχι
Η προίκα της μετέρας μεταβιβάζονταν στα παιδιά της χωρίς διάκριση
Οι αδερφοί είχαν υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας
Όχι
Παρέμενε στον άντρα της
Όχι
Το μερίδιο το έπαιρναν ανάλογα με τις περιστάσεις. Ο πρωτότοκος ή και άλλον μεγαλύτεροι αδερφοί έπαιρναν τα μερίδια της όταν άνοιγαν δικό τους σπιτικό. Οι άλλοι που έμεναν στο πατρικό μοιράζονταν την περιουσία μετά το θάνατο των γονέων τους.
Ο υστερότοκος συνηθέστερα κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο γιατί έπαιρνε ένα μερίδιο παραπάνω (των γονέων).
Το μερίδιο των κοριτσιών ήταν πότε μικρότερο και πότε ίσα με το μερίδιο των αγορών
Και προφορικά και με διαθήκη
Το μοίρασμα πολλές φορές γινόταν με λαχνό όταν χώριζαν συνήθως αγροτεμάχια που ήταν πλαγιές ή οικόπεδα τα αδέρφια.
Ο ελληνικός νόμος όριζε να παίρνει η γυναίκα αν ο σύζυγος δεν άφηνε διαθήκη, το 1/4 της περιουσίας
Τα έπαιρνε όλα η γυναίκα
Τον κληρονομούσαν οι κόρες του
Το παιδί κληρνομούσε τον αδερφό του πατέρα του αλλά όχι και τον αδερφό της μητέρας του αν αυτοί δεν είχαν παιδιά
Αν δεν είχε καθόλου παιδιά
Παιδιά αδελφών ή συγγενών
Κληρονομούσε όλη την περιουσία του ζευγαριού
Γιαννωτά Ελασσόνας Λάρισας - Identifier: 120122
Internal display of the 120122 entity interconnections (Node labels correspond to identifiers)
