- Ψηφιακό τεκμήριο
- Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
- Ποταμιά
- 897
- Ποταμιάς
- Νάξου
- Κυκλάδων
- Παλιό όνομα στο χωριό δεν υπάρχει. Το όνομά του ήταν και είναι Ποταμιά.
- Όχι. Το χωριό δεν κατοικείται από τέτοιες ομάδες.
- Δεν υπάρχουν τέτοιες οικογένειες στο χωριό.
- Δεν υπήρχαν τέτοιοι οικισμοί
- Μιλούσαν την αρχαία ελληνική διάλεκτο.
- 24. Απ' αυτές διατηρούνται και εκκλησιάζονται οι 14, οι υπόλοιπες είναι μισοκατεστραμένες. Η παλαιότερη είναι η Υπαπαντή η οποία έχει χτιστεί γύρω στον 6ο μ.Χ. αιώνα.
- Εκτός από τις 3 ενοριακές εκκλησίες του χωριού οι υπόλοιπες ανήκουν σε ιδιοκτήτες.
- Τα νεκροταφεία ήταν και είναι 3
- Λειτούργησε σχολείο στο χωριό μας το 1906.
- Ασχολούνταν με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, τις οικοδμικές εργασίες, ακόμα το χωριό είχε μυλωνάδες υπήρχαν 12 νερόμυλοι οι οποίοι άλλεθαν αλεύρι.
- Καλλιεργούνταν κυρίως τα εσπεριδοειδή πορτοκαλιές, λεμονιές κ.τ.λ., σιτηρά όσπρια και οπορωφόρα δέντρα.
- Υπήρχε μεγάλη εξαγωγή στο εμπόριο από τα εσπεριδοειδή και οπορωφώρα. Αντίθετα τα όσπρια, σιτηρά και λοιπά κηπευτικά προορίζονταν για αυτοκατανάλωση.
- Επειδή το χωριό μας έχει ανώμαλο έδαφος οι καλλιέργειες δεν έχουν εξελιχθεί συνεχίζουν να καλλιεργούνται τα προϊόντα που προαναφέραμε με εξαίρεση της πατάτας που καλλιεργείται τα τελευταία χρόνια.
- Όχι
- Αφού το χωριό δεν ήταν τσιφλίκι επομένως οι κάτοικοι δεν είχαν τέτοιες οικονομικές υποχρεώσεις.
- Όχι. Αλλά μόνο κοινοτικά και σε χτήματα που ανήκαν σε μοναστήρια και εκκλησίες.
- Από 150 στρέμματα και πάνω
- Περίπου το 1/3 των κατοίκων.
- Γύρω στα 50 στρέμματα
- Ναι στο χωριό υπήρχε κτηνοτροφία από τα παλιά χρόνια.
- Λόγω της περιορισμένης περιοχής των βοσκοτόπων η κτηνοτροφία είναι οικόσιτη από παλιά.
- Όχι, στην περιοχή μας δεν υπήρξαν ποτέ τσελιγκάτα, και ούτε τώρα υπάρχουν.
- Οι κάτοικοι του χωριού δεν ασχολούνται καθόλου με την αλιεία λόγω του ότι είναι μακριά από τη θάλασσα, μόνο με το κυνήγι διαφόρων θηραμάτων.
- Όχι. Τέτοιες βιοτεχνίες στο χωριό δεν υπήρχαν.
- Τότε δεν υπήρχαν ξεχωριστές κοινότητες μόνο Δήμοι και στο Δήμο Βίβλου που υπάγετο η Ποταμιά αντιπροσώπευε το χωριό ως 1ος πάρεδρος και αργότερα ως Δήμαρχος μέχρι του Διαχωρισμού των Κοινοτήτων το 1912 ο εκλεγόμενος από το Δήμο. Για παράδειγμα ο Βασ. Γεωργίου Μαρούλης ως αρμόδιος διοίκησε την κοινότητα εν συνεχεία μέχρι το 1923 με πλήρη κοινοτικό συμβούλιο.
- Πλήρωναν φόρους στα φρούτα και γενικά στα γεωργικά προϊόντα, στα κτηνοτροφικά προϊόντα κ.ά. Τους πλήρωναν στο Γενικό Ταμείο της Επαρχίας.
- Σε 2 τάξεις α) οι οικονομικώς ανεξάρτητοι (προεστοί), και η 2η τάξη δηλ. Οι κατώτεροι οικονομικά, διακρίνονταν ως προς τα οικονομικά τους και την αναγνώριση που είχαν στην κοινωνία.
- Αυτό ήταν συνηθισμένο να προσφέρουν οι κάτοικοι την εργασία τους για την κατασκευή τέτοιων έργων χωρίς αμοιβή. Το φαινόμενο αυτό συνεχίζει να επικρατεί και σήμερα.
- Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική σε έργα κοινής ωφέλειας για όλους. Έπαιρναν μέρος άντρες από 20-65 ετών. Γυναίκες δεν συμμετείχαν.
- Όποιος αρνιόταν, η κοινότητα τον υποχρέωνε να καταβάλει στο κοινοτικό ταμείο όσα χρήματα όριζε το κοινοτικό συμβούλιο.
- Το φαινόμενο της αλληλοβοήθειας των κατοίκων ήταν συνηθισμένο κυρίως στον τρύγο, θέρος, και σε διάφορα οικοδομικά έργα. Το φαινόμενο αυτό συνεχίζει να ισχύει μέχρι σήμερα.
- Η αλληλοβοήθεια ίσχυε στα οικοδομικά έργα ευνοούσαν τους ασθενείς του χωριού που δεν είχαν αρκετά χρήματα για να θεραπευτούν.
- Η αλληλοβοήθεια μεταξύ των γυναικών δεν ήταν περισσότερο αναπτυγμ'ενη από των άντρων.
- Μέχρι 12 μαζί όμως με τους γονείς τους. Μπορούσαν όμως να ζήσουν μαζί τους ο πεθερός και η πεθερά της νύφης και το αντίθετο. Σπάνια κάθονταν μόνιμα στο ίδιο σπίτι ο αδερφός της γυναίκας ή του άντρα ή κάποιο στενό πρόσωπο.
- Την μητέρα την προσφωνούσαν: νενέ, μάν, μαμά και μητέρα. Τον πατέρα τον προσφωνούσαν: μπαμπά και αφέντη.
- Τον προσφωνούσαν όπως και σήμερα παππού.
- Την προσφωνούσαν γιαγιά
- Τον προσφωνούσαν και αυτόν παππού
- Την προσφωνούσαν γιαγιά
- Το προσφωνούσε ή παιδί μου ή υιέ μου (π.χ. Γιάννη).
- Το ίδιο και η γιαγιά.
- Με το όνομά τους πάντοτε.
- Και αυτές με το όνομά τους
- Σε περίπτωση θανάτου του πατέρα γινόταν αρχηγός αυτός.
- Επικρατούσε η ίδια συνήθεια σε περίπτωση που δεν υπήρχαν αρχενικά παιδιά.
- Με το όνομά τους
- Θείο, δεν υπήρχε διαφορετικό όνομα
- Θεία, δεν υπήρχε διαφορετικό όνομα
- Πάλι Θείο και Θεία
- Ή ανήψι ή με το όνομά τους
- Ή παιδί μου ή με το όνομά τους
- Δεν υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα παιδιά αυτά.
- Ονομάζονταν παραγιός ή παρακόρη
- Λεγόταν δίδυμα δεν υπήρχε άλλη λέξη που να τα χαρακτηρίζει.
- Συμπέθερε ή συμπεθέρα
- Τον προσφωνούσε είτε μπαμπά είτε πεθερό
- Είτε μάνα είτε πεθερά.
- Κουνιάδο ή κουνιάδα ή με το όνομά τους.
- Άλλος μπαμπά άλλος πεθερό.
- Μάνα ή πεθερά
- Κουνιάδο ή κουνιάδα και με το όνομά τους.
- Γαμπρό ή με το όνομά του.
- Το ίδιο.
- Γαμπρό ή με το όνομά του συνήθως.
- Νύφη μου
- Το ίδιο
- Γυναίκα μου, ή άντρα μου και με το όνομά τους.
- Το όνομα τού πατέρα τού πατέρα του. Τής μητέρας τής μητέρας του. Του άλλου παππού και της γιαγιάς ή του στενότερου συγγενή. Σε περίπτωση που του έδιναν την άδεια οι γονείς.
- Η δουλειά του άντρα ήταν αποκλειστικά εξωτερική, και η γυναίκα όμως έκανε εξωτερικές δουλειές δηλ. βοηθούσε τον άντρα της σε δουλειές που ήταν ελαφρές και μπορούσε να τις εκτελέσει π.χ. αυτές που αναφέρονται.
- Βοηθούσαν στο θέρος, στον τρύγο, στο μάζεμα των ελιών, στη συγκομιδή των φρούτων ακόμα έκαναν διάφορες μικροδουλειές μέσα στα περιβόλια (π.χ. Πότισμα, σκάλισμα).
- Ασχολούνταν με τη διατροφή και τη συντήρηση των ζώων με το άρμεγμα και ακόμα με το τυροκομείο.
- Το χωριό δεν ασχολούνταν καθόλου με την αλιεία, έτσι δεν ασχολούνταν και με τέτοιες δουλειές οι γυναίκες.
- Στο χωριό δεν υπήρχε οργανωμένη βιοτεχνία αλλά κάθε γυναίκα στο σπίτι της ασχολούνταν με τον αργαλειό και έφτιαχνε διάφορα υφαντά για την οικογένειά της.
- Οι καλλιέργειες γενικά των κτημάτων. Το φύτερμα των δέντρων, οι ασχολίες τους με τα ζώα οι διάφορες οικοδομικές εργασίες, παραγωγή του ασβέστη και στα ελαιοτριβεία παλιού τύπου.
- Τα παιδιά από 10-18 χρονών ασχολούνταν με διάφορες μικροδουλειές, από κει και πέρα τα αγόρια έκαναν πια αντρικές δουλειές ενώ τα κορίτσια ασχολούνταν με οικιακές δουλειές.
- Τα παιδιά μιας οικογένειας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους, η συνήθεια που αναφέρεται δεν ίσχυε δηλ. παντρεύονταν και αγόρια και κορίτσια χωρίς σειρά.
- Οι γυναίκες μπορούσαν να παντρευτούν από 18 ετών, ενώ οι άντρες από 23 ετών. Μπορούσε η γυναίκα σε μερικές περιπτώσεις να είναι μεγαλύτερη όχι όμως πολλά χρόνια.
- Η προτίμηση γενικά ήταν να είναι και οι δύο από το ίδιο χωριό. Μπορούσε όμως ένας άντρας να πάρει μια γυναίκα από ένα γνωστό χωριό και το αντίθετο.
- Όλες αυτές οι περιπτώσεις εφαρμόζονταν αναλόγως με τις δυνατότητες κάθε οικογένειας.
- Αυτό δε συνέβαινε ποτέ, μπορούσε όμως στο πατρικό σπίτι να μένει ένα παιδί ή αγόρι ή κορίτσι με την οικογένειά τους συνήθως προριμιόταν το κορίτσι για να προσφέρει τις υπηρεσίες του στους γονείς του. Αυτό δεν προκαλούσε δυσαρέσκεια στα άλλα παιδιά.
- Αυτό γινόταν σπάνια, γιατί κάθε παιδί που παντρευόταν οι γονείς του το προίκιζαν μ' αυτό που του ανήκε για να αξιοποιθεί.
- Τα αδέρφια χώριζαν μόνο όταν παντρεύονταν για ν' αποκαταστήσουν τη ζωή τους. Μπορούσαν να χωρίσουν με το γάμο, και αν η οικογένεια δεν είχε άρτια οικονομική ανεξαρτησία αναγκάζονταν να φύγουν για να δουλέψουν να ζήσουν αυτοί και την οικογένειά τους.
- Συνήθως οι γονείς διάλεγαν ποιο από τα παιδιά θα μείνει στοι πατρικό τους άσχετα αν ήταν αγόρι ή κορίτσι.
- Δεν υπήρχαν τέτοιες περιπτώσεις στο χωριό μας.
- Λόγω θρησκευτικής ευλάβειας δεν επιτρεπόταν ο γάμος μεταξύ συγγενών. Τέτοιος γάμος στο χωριό δεν έγινε.
- Ναι υπήρχε εμπόδιο να παντρευτούν κι εδώ ήταν θρησκευτικό.
- Μπορούσαν να παντρευτούν δυο άτομα με κοινό επώνυμο όταν όμως ήταν μακρινοί συγγενείς.
- Δεν υπήρξαν τέτοιες περιπτώσεις διαζυγίων στο χωριό.
- Τέτοιες περιπτώσεις υπήρχαν λίγες, συνήθως το ζευγάρι το στεφάνωνε ένας φίλος ή ένας συγγενής.
- Το 1ο παιδί το βάφτιζε ο κουμπάρος του ζευγαριού τα υπόλοιπα γνωστοί ή φίλοι. Όχι όλα τα παιδιά δεν είχαν τον ίδιο νονό.
- Ναι αυτό το προτιμούσαν συνήθως όμως ήθελαν να το βαφτίσει ένας συγγενής ή φίλος.
- Ο γάμος σε τέτοιες περιπτώσεις επιτρεπόταν, πλην όμως το παιδί ενός κουμπάρου δεν επιτρεπόταν να πάρει το παιδί που βάφτισε ο πατέρας του.
- Όχι τα παιδιά αυτά δεν επιτρεπόταν να παντρευτούν.
- Τέτοιες περιπτώσεις στο χωριό δεν υπήρξαν
- Ναι υπήρχε στο χωριό αυτός ο θεσμός.
- Η προικοδοσία γινόταν πάντοτε με προικοσύμφωνα. Τα προικοσύμφωνα δεν είχαν άλλη ονομασία.
- Υπήρχαν τέτοια άλλα είδη γαμηλίων συμβολαίων όπως π.χ. Δωρεές και διαθήκη δια χειρός ή με συμβολαιογράφο.
- Τα προικοσύμφωνα τα συνέτασσαν οι γονείς των δύο παιδιών, και τα υπέγραφαν αυτοί και 2 μάρτυρες που δεν είχαν σχέση με τις οικογένειες.
- Οι γονείς αν διέθεταν αρκετά χρήματα έδιναν στο κορίτσι τους.
- Ναι
- Αναλόγως με το που είχαν σπίτι.
- Έπαιρνε και χωράφια
- Ακόμη έπαιρναν και ζώα και δέντρα.
- Αυτό δε συνηθιζόταν, συνήθως έπαιρναν την ίδια προίκα και λόγες εξαιρέσεις υπήρχαν το να πάρει περισσότερη η πρωτότοκη ή κάποιο άλλο κορίτσι.
- Αυτό δε γινόταν, εκτός τα παιδιά να σπούδαζαν και να έφευγαν τότε όποια έμειναν στο σπίτι έπαιρναν την περισσότερη περιουσία.
- Όχι αλλά σε όλα τα παιδιά ανεξάρτητα αν ήταν αγόρια ή κορίτσια. Αν η γυναίκα είχε μόνο γιους η προίκα της μεταβιβάζοταν σ' αυτούς και ανάλογα με την περίπτωση μπορούσε να πάρει ο ένας περισσότερα από έναν άλλο, το ίδιο συνέβαινε και με τα κορίτσια.
- Δεν ήταν υποχρεωτικό αλλά άμα ήθελαν μπρούσαν να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών ακόμα συνέβαινε στις περιπτώσεις που πέθενε ο πατέρας.
- Αν μια οικογένεια είχε και άλλα απροίκιστα παιδιά και πέθαιναν οι γονείς. Τότε το κληρονομικό μερίδιο το έπαιρναν τα παιδιά αυτά, αν όλα ήταν προικισμένα τότε η γυναίκα είχε το δικαίωμα να ζητήση κληρονομικό μερίδιο.
- Η προίκα της περέμενε στον άντρα της και τη διαχειριζόταν μέχρι να πεθάνη από κει και πέρα γύριζε στους κληρονόμους της. Αν όμως μετά το θάνατό της αυτός έκανε δεύτερο γάμο επέστρεφε αμέσως στην οικογένειά της όλη η περιουσία.
- Τέτοια συνήθεια δεν υπήρχε να κάνει ο γαμπρός προσφορά στον πεθερό πριν το γάμο.
- Μετά το γάμο γινόταν αυτή η προσφορά αλλά δεν ήταν υποχρεωτική.
- Αφού δεν υπήρχε τέτοια συνήθεια δεν υπήρχε και προσφορά.
- Το έθιμο ήταν τα αγόρια να παίρνουν την περιουσία που τους αναλογούσε στο γάμο τους από τους γονείς τους.
- Όλα τα αγόρια μιας οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια, εκτός από λίγες εξαιρέσεις που μπορούσε να πάρει λίγο περισσότερα ο πρωτότοκος γιος.
- Ανάλογα με την κρίση των γονιών, υπήρχε π.χ. περίπτωση να πάρουν περισσότερα τα κορίτσια για ειδικούς λόγους και το αντίθετο.
- Γινόταν πάντοτε με προικοσύμφωνα και διαθήκη, ποτέ προφορικά.
- Με λαχνό δε γινόταν
- Αναλογούσε στη γυναίκα ίσο μερίδιο με τα παιδιά της.
- Είχαν δίκαιωμα κληρονομιάς οι πιο στενοί συγγενείς του άντρα, αν όμως είχε περιουσία δική του αποκλειστικά.
- Τον κληρονομούσαν πάντοτε οι κόρες του και δεν είχαν κανένα δικαίωμα οι αδελφοί του.
- Συνέβαινε και στις δύο περιπτώσεις το ίδιο δηλ. Το παιδί μπορούσε να κληρονομήσει το θείο του όταν δεν είχε παιδιά, εκτός αν είχε διαβιβάσει την περιουσία του σε κάποιο άλλο πρόσωπο, τότε δεν μπορούσε να κληρονομήσει.
- Συνήθως όταν δεν είχε καθόλου παιδιά μπορούσε να υιοθετήσει ένα ή αν ήθελε μπορούσε να πάρει ένα αγόρι τη στιγμή που είχε μόνο κορίτσια.
- Συνήθιζαν να παίρνουν παιδιά συγγενών ή αδελφών, και σε σπάνιες περιπτώσεις υιοθετούσαν παιδί ορφανό ή ξένο.
- Ακριβώς ότι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα κανονικό παιδί δηλ. μπορούσε να πάρει όλη την περιουσία τους.
