- Ψηφιακό τεκμήριο
- Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
- Κόμανος
- 782
- Κόμανου
- Εορδαίας
- Κοζάνης
- Πάντοτε το χωριό ονομαζόταν Κόμανος. Δεν υπήρχε άλλα ονομασία.
- Κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες και γηγενείς(εντόπιους όπως τον ονομάζουν οι κάτοικοι)
- Υπάρχουν περίπου 70 οικογένειες προσφύγων και 170 γηγενείς
- Όχι
- Την Ποντιακή διάλεκτο και την (Σλαυο)μακεδονική ή εντόπια διάλεκτο.
- Μία εκκλησία. Του Αγίου Νικολάου που κτίστηκε το 1882.
- Ήταν ενοριακός ναός.
- Ένα, του Αγίου Νικολάου.
- Επί Τουρκοκρατίας.
- Γεωργία και λίγη κτηνοτροφία
- Σιτηρά(αραβόσιτος, κριθάτι γλυκάνισσος, λαχανικά, τριφύλια)
- Για αυτοκατανάλωση προορίζονταν το σιτάρι ο αραβόσιτος κριθάρι.-Για εμπόριο το γλυκάνισσο το ρεβύθι και το περίσσευμα των γεωργικών προϊόντων.
- Σήμερα δεν καλλιεργούνται προϊόντα γεωργικά, λόγω απαλλοτριώσεως της κτηματικής περιοχής και μετατροπής της σε βιομηχανική.
- Ήταν τσιφλίκι των μπέηδων
- Ήταν κολήγοι στους Τούρκους τσιφλικάδες και το εισόδημα το καρπώνονταν οι Τσιφλικάδες.
- Έγιναν εθνικές γαίες μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών από το 1922 και εδώ.
- Ο βιώσιμος κλήρος ήταν 30 στέμματα. Πέραν των 30 εθεωρείτο μεγάλος
- Οι γηγενείς. Περίπου 50 οικογένειες
- 30 στρέμματα.
- Ναι
- Μετά το 1912.
- Υπήρχαν τσελιγκάτα. Περίπου 20 οικογένειες. Δεν εξακολουθούν να υπάρχουν.
- Ποτέ
- Δεν υπήρχαν.
- Όχι
- Όχι
- Το δέκατο από τα προϊόντα τους στην κοινότητα.
- Ανήκαν όλοι στην ίδια τάξη των γεωργοκτηνοτρόφων με μικρή διαφορά στην οικονομική δυνατότητα.
- Ναι
- Ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες από τα 18 έως τα 60. Οι γυναίκες όχι.
- Τον τιμωρούσαν. Με πρόστιμο σε χρηματικό ποσό.
- Ναι. Υπήρχε αλληλοβοήθεια σε όλες τις γεωργικές εργασίες και στο κτίσιμο των σπιτιών.
- Ναι.
- Υπήρχε αλληλοβοήθεια μεταξύ των γυναικών κυρίως στις οικιακές δουλειές, ζύμωμα, φούρνισμα, αργαλειό.
- 8-15 άτομα. (Παππούς-γιαγιά πατέρας μητέρα παντρεμένα παιδιά και εγγόνια
- Πατέρα, μητέρα οι Πρόσφυγες, τάτε-μάμο οι γηγενείς
- Πάπα οι πρόσφυγες, ντέντο οι γηγενείς
- Γιαγιά οι πρόσφυγες, μπάμπο οι γηγενείς
- Παππού
- Γιαγιά, μανίκα
- Εγγόνια, ανίψια.
- Εγγόνια κ ανίψια
- Μπράτ
- Σέστρα
- Μπάτε
- Ντάντε.
- Δεν υπήρχε ιδιαίτερη προσφώνηση
- Θείο, μπάϊτσε
- Θεία, νίνια.
- Θεία και θείο οι Πρόσφυγες, μπάϊτσε και τέτα.
- Ανεψιέ και μνούκ(?)
- Ντίτε και τσούπα
- Δεν υπήρχε.
- Παραδέρφια
- Μπλιζνάρι
- Συμπεθέρια και σφατόϊ
- Σφέκουρ
- Σφικάρδα
- Τα κορίτσια ζόλβα(?) και τα αγόρια ντέλερ
- Τέσ
- Τέστα
- Σούρε, σούρα
- Ζέτ.
- Ζέτ.
- Ζέτ.
- Νιβέστα
- Νιβέστα
- Ζένα, μας(?)
- Του παππού απ'τον πατέρα. Το όνομα της μητέρας του αντρός της. Συνήθως όταν τα παιδιά ήταν άρρωστα μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε.
- Οι άνδρες έκαναν κυρίως γεωργικές δουλειές, και οι γυναίκες εκτός από τα οικιακά βοηθούσαν και στις γεωργικές εργασίες. Οι γυναίκες ήταν γενικά σε υποδεέστερη μοίρα.
- Μάζευαν καπνά, όργωναν, τσάπιζαν, θέριζαν.
- Άρμεγαν τα ζώα.
- Καμμία. Δεν υπήρχε αλιεία.
- Δεν υπήρχαν βιοτεχνίες.
- Το κτίσιμο των σπιτιών, και την οικονομική διαχείρηση.
- Από τα 14. Ίδιες δουλειές έκαναν τα αγόρια και τα κορίτσια.
- Παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους και ανάλογα με τις ανάγκες της οικογένειας Έπαιρναν τη νύφη νωρίτερα για χειρονακτικές εργασίες.
- 14 για τις γυναίκες και 16 για τους άνδρες. Ήταν επιτρεπτό η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη από τον άνδρα.
- Όχι πάντα έπαιρναν και από γειτονικά χωριά πάντα όμως της ίδιας ομάδας δηλαδή ντόπιοι ντόπιες οι πρόσφυγες-πρόσφυγες. Τα χωριά από τα οποία προτιμούσαν ήταν Ερμακιά, Καρδιά, Μαυροπηγή. Οι γάμοι γίνονταν συνήθως από προξενειό και όχι από αίσθημα.
- Στο πατρικό του γαμπρού συνήθως.
- Ναι. Ζούσαν όλοι μαζί κάτω από την ίδια στέγη.
- Μετά τον θάνατο του πατέρα την μοίραζαν.
- Όταν γίνονταν πολλοί και δεν τους χωρούσε το σπίτι. Σε περίπτωση που υπήρχαν όμως διαφωνίες πάνω σε διάφορα θέματα χώριζαν νωρίτερα
- Συνήθως ο μικρότερος. Μερικές μόνο φορές όποιον διάλεγαν οι γονείς.
- Όταν δεν είχε αγόρι.
- Όχι.
- Για το μεγαλύτερο συνήθως.
- Ήταν υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο όνομα του γαμπρού το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του.
- Όχι, διατηρούσε το πατρικό επώνυμο.
- Όταν είχαν βαθμό συγγενείας πολύ κοντινό π.χ. πρώτος ξάδερφος-πρώτη ξαδέρφη, δεύτερα ξαδέρφια κ.λ.π.
- Υπήρχε
- Μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο.
- Ναι, συνήθως για κληρονομικές διαφορές και για ασυμφωνία χαρακτήρων.
- Ο νονός του γαμπρού.
- Όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό.
- Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο, προτιμούσαν να είναι κάποιος πλούσιος ή κοινωνικά ανώτερος.
- Απαγορευόταν
- Δεν συνέβη
- Δεν παρουσιάστηκε τέτοια περίπτωση.
- Δεν γνωρίζομε.
- Δεν υπήρχε τέτοια περίπτωση.
- Υπήρχε.
- Η προικοδοσία γινόταν προφορικά.
- Όχι, δεν υπήρχε.
- Δεν υπήρχαν προικοσύμφωνα
- Έπαιρνε σαν προίκα μόνο ρουχισμό.
- Όχι
- Όχι
- Όχι
- Ανάλογα με την οικονομική ευχέρεια των γονέων έπαιρναν ανεξάρτητα πρωτότοκη ή μη μερίδιο σχετικά.
- Όχι. Η περιουσία κινητή και ακίνητη παρέμενε στα αγόρια.
- Ναι. Στη περίπτωση αυτή μεταβιβαζόταν σ'όλους τους γιούς
- Όχι. Στην περίπτωση θανάτου του πατέρα ναι
- Είχε
- Παρέμενε στον άνδρα της.
- Όχι. Μόνο χρήματα.
- Ο πατέρας του γαμπρού.
- Πριν το γάμο.
- Μόνο ο πατέρας του κοριτσιού.
- Όχι
- Κατά τη βούληση του πατέρα πριν ή μετά τον θάνατό του.
- Κατά τη βούληση του πατέρα
- Δεν έπαιρναν μερίδιο ούτε από κινητή, ούτε από ακίνητη περιουσία
- Προφορικά.
- Ναι γινόταν με λαχνό. Γινόταν μεταξύ αδελφών.
- Κανένα μερίδιο.
- Τα αδέρφια του άνδρα της.
- Οι κόρες του.
- Μπορούσε. Δεν συνέβαινε το ίδιο με τον αδερφό της μητέρας του.
- Αν δεν είχε καθόλου παιδιά.
- Παιδιά των συγγενών.
- Ίδια δικαιώματα μ'ένα νόμιμο παιδί.