- Ψηφιακό τεκμήριο
- Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
- Εράτυρα
- 771
- Εράτυρας
- Βοϊου
- Κοζάνης
- Παλιότερα ονομάζιτο Σέλιτσα
- Οι κάτοικοι είναι αυτόχθονες και δεν ανήκουν σε καμιά από τις αναφερόμενες ομάδες
- Όχι. Μερικές οικογένειες ήρθαν από την Ήπειρο στα χρόνια του Αλή Πασά
- Όχι
- Η γλώσσα των κατοίκων ήταν πάντα καθαρά Ελληνική με μερικούς τοπικούς ιδιωματισμούς και μερικές λέξεις Τουρκικές
- Μέσα στην Κωμόπολη 4, έξω δέκα Η πρώτη κτίστηκε το 1753
- Ανήκαν σ'όλους τους κατοίκους
- Υπήρχαν και υπάρχουν δύο νεκροταφεία.
- Μια επιγραφή σ'ένα παλιό οίκημα που χρησιμοποιόταν για Σχολείο αναφέρει 1837
- Γεωργία Κτηνοτροφία Βυρσοδεψία Υποδηματοποιία σηροτροφία
- Καπνός, δημητριακά, κηπευτικά, αμπέλια
- Για αυτοκατανάλωση: δημητριακά, προϊόντα αμπέλου. Για εμπόριο: καπνός κηπευτικά
- Μειώθηκε πολύ η καλλιέργεια της αμπέλου και προστέθηκε η καλλιέργεια του κρόκου πριν από δέκα χρόνια Βήματα κάνει και η δενδροκαλλιέργεια
- Ήταν κεφαλοχώρι. Μόνο μια περιοχή του ήταν τσιφλίκι
- Καλλιεργείτο από τον ίδιο, που χρησιμοποιούσε κυρίως Τούρκους εργάτες
- Όχι
- Άνω των 50 στρεμμάτων
- Όχι περισσότερες από 10 οικογένειες
- Γύρω στα 30 στρέμματα
- Υπήρχαν περίπου 15 χιλιάδες αιγοπρόβατα και 500-600 βοοειδή, άλογα κ.λπ.
- Πριν 12 χρόνια άρχισε αλλά μόνο στα βοοείδη
- Υπήρχαν 6. Σήμερα υπάρχουν τρία τα οποία φροντίζουν μόνοι τους οι ιδιοκτήτες
- Όχι, το χωριό δεν είναι παραθαλάσσιο
- Ναι Βυρσοδεψία και υποδηματοποιία
- Σταμάτησαν
- Επι Τουρκοκρατίας υπήρχε: α)Κοινοτικός φοροεισπράκτορας, που ήταν συνήθως Τούρκος, β)Αγάδες δηλαδή κοινοτικοί σύμβουλοι γ)Δήμαρχος δ)Ντελάλης, δηλαδή κήρυκας που έκανε και άλλες εργασίες π.χ. αφή των φώτων
- Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας πλήρωναν στους Τούρκους το φόρο "Τζιλέπ", ο οποίος ήταν ποσοστό επί της παργωγής
- Υπήρχαν α)Οι Τσιορμπατζήδες δηλαδή πλούσιοι και β)οι Τσιοπλιάκηδες δηλ. φτωχοί και διακρινόταν από την αμφίεση Χαρακτηριστικά, στην πλατεία του χωριού, αν τολμούσε να εμφανιστεί κακοντυμένος "τσιοπλιάκης" κυνηγιόταν
- Ήταν σύνηθες φαινόμενο η παροχή εθελοντικής εργασίας για κοινοφελείς σκοπούς
- Μετείχαν όλοι οι άνδρες από είκοσι ετών και άνω. Γυναίκες δεν μετείχαν
- Κάθε μη συμορφούμενος τιμωρόταν με ξύλο, φυλάκιση σε τοπικές φυλακές κ.λπ
- Υπήρχε αλληλοβοήθεια σε όλες σχεδόν τις γεωργικές εργασίες που χρειαζόταν ομαδική εργασία
- Και στις περιπτώσεις αυτές ίσχυε η αλληλοβοήθεια, κυρίως όμως από φιλικά ή συγγενικά πρόσωπα
- Και στις γυναίκες ήταν αναπτυγμένη η αλληλοβοήθεια, όχι όμως περισσότερο. Παρουσιαζόταν σε στιγμές επείγουσες όπως : προετοιμασία προίκας, γάμου κλπ.
- Από 10 μέχρι 15 μέλη Αρχηγός ο παππούς. Άλλα μέλη: γιαγιά, ένα αγόρι τους με τη γυναίκα και τα παιδιά του και οι ανύπαντροι αδελφοί του και αδελφές του
- Πατέρα-Μητέρα
- Παππού ή μπαμπάτσιο
- Νινέ
- Παππού ή μπαμπάτσιο
- Νινέ
- Αμψιέ(ανιψιέ)
- Το ίδιο με τον παππού
- Με το όνομά τους
- Με το όνομά τους
- Τον αποκαλούσαν "Τρανό"
- Και αυτήν την αποκαλούσαν "Τρανή"
- Με το όνομά τους
- Νταϊκο ή μπάρπα
- Θείτσα
- Τα ίδια με τα ανωτέρω
- Αμψιέ(ανεψιέ)
- Με το όνομά τους
- Οχι
- Μιλαδέρφια ή παραδέρφια
- Τζιουτζιουμάρκα
- Συμπέθερε και συμπεθέρα
- Πατέρα
- Μητέρα
- Κουνιάδα κουνιάδε. Αν ήταν κάπως μεγάλος στην ηλικία "αφέντη"
- Συνήθως πατέρα, αλλά και πεθερέ
- Μητέρα ή πεθερά
- Γυναικαδέρφια ή και με το όνομά τους
- Γαμπρέ
- Το ίδιο
- Με το όνομα ή και γαμπρέ
- Νύφη
- Νύφη
- Α)άνδρας: Με το όνομα ή γυναίκα β)γυναίκες: Με το όνομα ή αφέντη(παλιότερα)
- Το πρώτο του παππού από τον πατέρα Το δεύτερο της γιαγιάς από τον πατέρα. Τα δυο επόμενα από τους γονείς της μητέρας. Από το 4ο και μετά δινόταν ονόματα με κοινή συνενόηση γονιών και νουνού
- Οι γυναίκες, εκτός από τις οικιακές δουλειές, βοηθούσαν και στις αγροτικές δουλειές
- Βοηθούσαν σε όλες σχεδόν τις αγροτικές δουλειές
- Προετοίμαζαν ζωοτροφές Επεξεργαζόταν το γάλα και το μαλλί
- Στις Βιοτεχνίες δεν συμμετείχαν γυναίκες
- Η άροση, η βοσκή των ζώων και τα επαγγέλματα του μαραγκού, του σιδερά θεωρόταν καθαρά ανδρικές δουλειές
- Από την ηλικία των 8-10 ετών. Τα κορίτσια βοηθούσαν τη μητέρα καθώς και σε ορισμένες γεωργικές δουλειές π.χ. ραμάτιασμα καπνού. Τα αγόρια βοηθούσαν τον πατέρα
- Σε μια οικογένεια έπρεπε πρώτα να παντρευτούν τα κορίτσια και μετά τα αγόρια ανάλογα με την ηλικία τους
- Την ηλικία του γάμου στις γυναίκες προσδιόριζε η εξωτερική διάπλαση και το καλό "τυχερό" που θα τις ένγαινε. Τα αγόρια παντρευόταν μετά το στρατιωτικό. Υπήρχαν και εξαιρέσεις αλλά του συνηθισμένο ήταν η γυναίκα να είναι μικρότερη από τον άνδρα
- Τα 80% έπαιρναν ντόποιους και ντόπιες. Σε περίπτωση εξωτερικού γάμου, προτιμούσαν μια πόλη π.χ. Καστοριά ή χωριό μεγαλύτερο από το δικό τους
- Συνήθως το νέο ζευγάρι εγκαθίστατο στο πατρικό του γαμπρού.
- Στην αρχή συζούσαν όλοι μαζί. Στο διάστημα αυτό εργαζόταν συλλογικά, έτρωγαν όλοι μαζί και κοιμόταν κάτω από την ίδια στέγη. Αργότερα όταν αναφύοντο διαφωνίες,ιδια μεταξύ των γυναικών, αναγκάζονταν να χωρίσουν και να κτίσουν δικά τους σπιτικά.
- Ο πατέρας πριν πεθάνει, μοίραζε την περιουσία κατά την κρίση του, η οποία άλλοτε ήταν δίκαιη και άλλοτε άδικη
- Τα αδέρφια χώριζαν πριν από το θάνατο του πατέρα είτε λόγω ανεπάρκειας στέγης, είτε λόγω διαφωνιών είτε για οποιαδήποτε άλλη αιτία π.χ. οικονομιές δυσχέρειες
- Κατ'αρχήν οι κόρες αποκλειόταν όταν υπήρχαν αγόρια στην οικογένεια. Όσον αφορά τα αγόρια προτιμιόταν το μικρότερο ή και άλλο ανάλογα με την προτίμηση των γονιών, όπου σημαντικό ρόλο έπαιζε η διπλωματικότητα των νυφών
- Μόνο όταν δεν είχε αγόρι
- Συνήθως οι κλήροι ήταν μικροί και έτσι αρκετοί αποφάσιζαν αν πάνε σώγαμπρο
- Συνήθως προτιμιόταν το μικρότερο για πολλούς λόγους
- Ανάλογα με τη συμφωνία που έκαναν και η οποία γραφόταν στο προικοσύμφωνο
- Ο Σώγαμπρος διατηρούσε το επίθετό του. Τα παιδιά έπαιρναν το επώνυμο του μπαμπά τους
- Γάμος μεταξύ πρώτων εξαδέρφων αποκλειόταν. Αυτό ίσχυε, κάπως πιο ελαστικά όμως, και για τα δεύτερα. Μια περίπτωση γάμου με Α΄εξαδέλφια υπήρξε και ο πατέρας του ενός είχε αδελφή τη μητέρα του άλλου
- Υπήρχε κώλυμα και γινόταν μόνο σε περιπτώσεις ανάγκης
- Εφόσον δεν ήταν συγγενικά παντρευόταν
- Υπήρξαν, και οι λόγοι κυρίως ήσαν : ασθένεια, διαφωνία, άμεμπτη διαγωγή.
- Ο νουνός του γαμπρού.
- Το πρώτο πάντοτε ο γαμπρός. Τα υπόλοιπα ο νουνός ή και μέλη της οικογενειάς του
- Συνήθως προτιμούσαν συγγενείς ή και φίλους. Σε φτωχές οικογένειες παρατηρόταν το φαινόμενο της προτίμησης κάποιου ευπορότερου ή κοινωνικά ανώτερου ατόμου
- Απαγορευόταν
- Δεν παρουσιάστηκε ποτέ τέτοια περίπτωση
- Στο χωριό μας δεν συνηθίζεται η αδερφοποίηση
- Πάντοτε υπήρχε και περισσότερο παλιότερα
- Με προικοσύμφωνο και ελέγετο "προικοστήφανο"
- Όλα κανονιζόταν αποκλειστικά και μόνο με το προικοσύμφωνο
- Όταν έδιναν "λόγο" συνέτασσαν ένα πρόχειρο ο προξενητής και οι υπόλοιποι. Στους επίσημους αρραβώνες συνέτασσεν το κανονικό πλέον προικοσύμφωνο, ο ιερέας και το υπέγραφαν δυό μάρτυρες
- Από 5 χιλ. μέχρι 50000 χιλ δρχ και λίρες από 20-200(χρυσές)
- Όχι
- Αν ποτέ έπαιρνε κανένας αυτό θα ήταν οπωσδήποτε σε πόλη
- Ναι. Έπαιρνε
- Ζώα και σπάνια μερικά δέντρα
- Η προίκα ήταν ανάλογη : α)Με τις απαιτήσεις του γαμπρού β)Την οικονομική κατάσταση του γαμπρού και γ) αντιστρόφως ανάλογα με την εμφάνιση της νύφης
- Η περίπτωση αυτή αποκλειόταν τελείως
- Ναι, μεταβιβαζόταν. Στη β΄περίπτωση εξαρτόταν από τη διπλωματικότητα και την καλοσύνη μιας εκάστης των νυφών
- Βεβαίως είχαν υποχρέωση και μάλλιστα μεγάλη να προικίσουν τις αδελφές τους πάντοτε και όχι μόνο σε περίπτωση θανάτου του πατέρα τους
- Αν την πάντρευε ο πατέρας, είχε δικαίωμα περιουσίας Αν όμως την πάντρευαν τα αδέρφια, τότε κανένα κληρονομικό δικαίωμα δεν είχε
- Φυσικός κληρονόμος θεωρείτο ο άνδρας της
- Όχι
- Μετά το θάνατο και των δυο γονιών
- Συνήθως έπαιρναν το ίδιο μερίδιο. Μεγαλύτερο μερίδιο έπαιρνε εκείνος με τον οποίο οι γονείς περνούσαν τα τελευταία τους χρόνια
- Σε περίπτωση προίκας, οτα υπήρχαν ειδικοί λόγοι π.χ καλή αποκατάσταση, το κορίτσι μπορούσε να πάρει μεγάλο μερίδιο Στην κληρονομιά όμως δίνονταν μεγαλύτερα μερίδια στα αγόρια
- Πάντοτε με διαθήκη. Επί Τουρκοκρατίας όμως συμβολαιογράφος ήταν ο ιερέας
- Σε περίπτωση θανάτου χωρίς διαθήκη, η μοιρασιά μεταξύ των κληρονόμων γινόταν με κλήρο
- Η περιουσία μοιραζόταν εξίσου. Σε πολλές όμως περιπτώσεις η περιουσία παρέμεινε ακέραιη στα χέρια της μητέρας για επικαρπία, μέχρι το θάνατό της
- Συνήθως δεν ήγειραν αξιώσεις άλλοι συγγενείς
- Τον κληρονομούσαν οι κόρες του
- Ναι. Θεωρείτο άμεσως κληρονόμος και στις δυο περιπτώσεις
- Μόνο όταν δεν είχε καθόλου απογόνους
- Προτιμούσαν κατ'αρχήν τα παιδιά των αδερφών
- Είχε κληρονομικά δικαιώματα επί όλης της περιουσίας