- Ψηφιακό τεκμήριο
- Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
- Ασβεστοχώρι Θεσσαλονίκης
- 664
- Ασβεστοχωρίου
- Θεσσαλονίκης
- Θεσσαλονίκης
- Ονομασία από 1.500 μ.Χ. : Νεοχώρι, οι Τούρκοι το μετονόμασαν σε Κερετσκιοϊ και από το 1912 Ασβεστοχώρι.
- Όχι
- Μερικές οικογένειες βλάχων (10 - 15). Αγραφιώτες διώχτηκαν από τον Αλή Πασά στα μέσα του 18ου αιώνα.
- Ναι
- Τοπική Διάλεκτος (Σλάβικα και Τούρκικα και κυρίως Ελληνικά βεβαίως).
- Μια. Η πρώτη χτίστηκε γύρω στο 1800.
- Στην δημογεροντία Ασβεστοχωρίου.
- Ένα
- Ανάμεσα 1800-1820 με χρήματα του πατριαρχείου. Δημοτικό και παρθεναγωγείο.
- Ασβεστοποιοί, παγοποιοί, μυλωνάδες (12 νερόμυλοι στο ρετζίνι που εργαζόντουσαν για όλ την Θεσ/νίκη), αμπελουργοί, σηροτρόφοι, κτηνοτροφία (γιδοπρόβατα).
- Αμπέλια, σίκαλη, λίγο καλαμπόκι και κριθάρι, μυγδαλιές, βερυκοκιές
- Όλα για αυτοκατανάλωση.
- Σήμερα: σιτάρι, ασβέστης. Οι παλιές δεν υπάρχουν. Οι νέες αρχίσανε μετά το 1922.
- Κεφαλοχώρι
- Όχι
- Από 80 στρέμματα και πάνω.
- Περίπου 50
- 20 στρέμματα
- Ναι (1932, 15.000 γιδοπρόβατα και 1.500 γελάδια).
- Από την ίδρυσή του.
- Υπήρχαν πολύ λίγα.
- Όχι
- Όχι
- Όχι
- Θυμούνται πως στην αρχή υπήρχε δημογεροντία (μετά το 1800), 5-6 άτομα ονομαζόμενοι αλάδες και ο πρόεδρος τους μουχτάρ. Το ύψιστο κοινοτικό συμβούλιο έγινε μετά το 1912 (με τη σημερινή σχεδόν μορφή).
- Από την κτηνοτροφία και τα βοσκοτόπια στους Τούρκους επίσης κεφαλικό φόρο και το ζεζέπι (για το Τούρκικο ταμείο) αυτά μέχρι το 1912. Μετά φόρος οικοδομών, κτηνοτροφικός.
- Οι Πασβάνηδες (φύλακες των φυλακών της ενορίας που έφτανε μέχρι εδώ). Οι προύχοντες ήταν ασβεστοποιοί και άλλη τάξη είναι οι βοφείς .Ξεχω΄ριζαν από τα ρούχα, κάθε τάξη συνήθιζε να φοράει τα δικά της ρούχα.
- Ναι, πολύ συχνά και συνοδεύονταν αυτό από χρηματικές τούρκικες εισφορές.
- Υποχρεωτική μετά τα 20 χρόνια. Συμμετείχαν όλοι.
- Τον περιφρονούσαν
- Σε όλες ανεξαιρέτως τις εργασίες υπήρχε ανεπτυγμένη πολύ η αλληλεγγύη.
- Βοηθούσαν σε όλες τις προσωπικές εργασίες όλοι, ακόμα και οικονομικά.
- Ήταν εξίσου ανεπτυγμένη. Οι κυρίες ίδρυσαν Φιλόπτωχο Σύλλογο από το 1912.
- Περίπου 6-7 παιδιά ο μέσος όρος. Ζούσαν όλοι μαζί σαν μια οικογένεια με κοινή τράπεζα.
- Μπαμπά ή πατέρα , μαμά ή μάλη.
- Παππού
- Μπάμπω, μάλη, γιαγιά
- Παππού
- Μπάμπω, μάλη, γιαγιά
- Ντιάτι (μου) (παιδί μου)
- Ντίστι μου
- Μπιμπέ (αδερφέ)
- Σέσα (αδελφή)
- Αδερφό, μπράτιμε
- Μπάρμπα
- Θιάτσα
- Στρίκουδες (στρινός - στρινά)
- Ντιάτι μ' (παιδί μου)
- Ντιάτι μ (αγόρι) μάμα μ' (κορίτσι)
- Πρωτότοκο του παππού το όνομα. Το υστερότοκο ότι ήθελε ο κουμπάρος.
- Παραδέρφια
- Δίδυμα
- Σφάτον (συμπέθεροι)
- Μπαμπά, τότση
- Μαμά, μάμη
- Μπιμπέ
- Παππού
- Μπάμπω
- Μπιμπέ, σνέχα
- Ζέζμι
- Ζέζμι
- Μπιμπέ
- Νιβιάστου
- Σνάχαμι
- Το όνομά της ή ζένταμι (η γυναίκα). Μάτζιουτμι (ο άντρας μου).
- Στο πρώτο αγόρι του παππού το όνομα (πατέρα του πατέρα) και στο πρώτο κορίτσι επίσης (μητέρα του πατέρα). Μετά το πρώτο παιδί ο νονός έλεγε το όνομα που ήθελε.
- Οι γυναίκες κόβουν ξύλα, σκάβουν αμπέλια, φροντίζουν την κτηνοτροφία. Οι άντρες τις πιο βαριές δουλειές. Οι γυναίκες κάνουν πάντα δευτερεύουσες εργασίες.
- Αμπέλια (καλλιέργεια) βοηθούσαν στο θερισμό, υπήρχε πλήρης αλληλεγύη στις αγροτικές εργασίες.
- Πρόβατα (ο άντρας άρμεγε η γυναίκα βάζει βγάζει τα πρόβατα και σκουπίζει το μαντρί). Γίδια, αγελάδες, με μουλάρια, ή άλογα, γαϊδούρια, κάνανε μεταφορές μέχρι 5-6 χιλιόμετρα μακριά.
- Κεντούσαν, φτιάχναν μεταξωτά (βιοτεχνίες, συστηματικές και μακρόβιες ωστόσο, δεν υπήρχαν).
- Η ασβεστοποιεία. Σε περίπτωση θανάτου του άνδρα οι γυναίκες προχωρούσαν και σε βαριές δουλειές γεωργικο-αγροτικές πάντοτε.
- Από 12 χρονών. Τα αγόρια βοηθούν τον πατέρα και τα κορίτσια στο σπίτι ή πολύ ελαφρές εργασίες στα χωράφια.
- Αν τα αγόρια ήταν μεγαλύτερα παντρέυονταν πρώτα και υποχρεωνόταν να παντρέψουν και τις αδεφλές. Υπήρχε απόλυτη και υποχρεωτική αλληλεγγύη στο θέμα του γάμου.
- Από 16 χρονών τις γυναίκες και από 18 στους άντρες. Δεν ήταν συνηθισμένο να είναι η γυναίκα μεγαλύτερη, αλλά επιτρεπόταν κάτι τέτοιο, με κάποια σχόλια ειρωνικά κάποτε.
- Δεν άλλαζαν χωριό. Παίρναν κάποτε γαμπρό ή νύφη από το Χορτίση, την Πυλαία, τη Λιτή και το Λαϊνά γιατί με αυτά τα χωριά είχαν σύνδεσμο.
- Στο πατρικό του γαμπρού.
- Μέχρι και 4 οικογένειες στο ίδιο σπίτι. Ζούσαν μαζί στο ίδιο σπίτι, που το χώριζαν ανάλογα.
- Την κρατούσαν αδιαίρετη και την μοίραζαν μόνοι τους αν ο πατέρας δεν ζούσε. Αν ζούσε μπορούσε (και έπρεπε) να τους την μοιράσει αυτός.
- Όταν γίνονταν πολλοί, ζητούσαν την άδεια να φύγουν και έμενε ένα με τον γεροντοπατέρα. Πολύ σπάνια συνέβαινε να τσακωθούν. Ήταν πολύ δεμένοι μεταξύ τους και λογοδοτούσαν γιαυτό στους γονείς τους.
- Όποιον διάλεγαν οι γονείς.
- Όταν πέθαινε ο πατέρας ή όταν ήταν μοναχοκόρη.
- Πήγαιναν.
- Για το μεγαλύτερο συνήθως. Σε αυτήν την περίπτωση υποχρεώνονταν να δουλέψει το νέο ζευγάρι για να παντρέψει και τις άλλες αδελφές.
- Την έγραφε συνήθως στο πρωτοπάιδι που έκανε το νέο ζευγάρι.
- Ο γαμπρός έπαιρνε το όνομα του πεθερού μόνο αν το ήθελε ο ίδιος. Τα παιδιά έπαιρναν πάντα το όνομα του πατέρα τους.
- Μόνο από τρίτα εξαδέλφια και πάνω επιτρεπόταν. Υπήρχε περίπτωση γάμου μεταξύ εξαδέλφων πρώτων.
- Δεν επιτρεπόταν ποτέ.
- Μπορούσαν
- Πολύ ελάχιστες. Λόγο παρεξηγήσεων κυρίως.
- Ο νονός του γαμπρού.
- Συνήθως είχαν όλα τον ίδιο νονό, αλλά δεν υπήρχε κώλυμα για να αλλάξει αυτός.
- Μπορεί και το ένα μπορεί και το άλλο. Στη δεύτερη αυτή περίπτωση την προσφορά την έκανε αυτός ο πλούσιος υποψήφιος κουμπάρος.
- Επιτρεπόταν
- Μπορούσαν
- Αδελφώνονταν και κρατούσαν πολύ πιστά τη φιλία. Οι λόγοι της αδέλφωσης ήταν ποικίλοι: κάποια εργασία, κάποια υπηρεσία κλπ. Είχαν απόλυτη εμπιστοσύνη στον αδελφό (παραδελφό). Η αδελφοποίηση λεγόταν πομπράτιμι.
- Προστάτευαν, υποστήριζαν και βοηθούσαν ο ένας τον άλλο σε κάθε περίπτωση ανάγκης.
- Ναι και οι γυναίκες μεταξύ τους. Όχι όμως και άντρας με γυναίκα.
- Βεβαίως, μόνο ρουχισμός.
- Συνήθως προφορικά.
- Όχι
- Οι δύο πεθεροί
- Μετρητά όχι, δινόταν όμως φλουριά, λίρες και κοσμήματα.
- Αν υπήρχε ναι. Όχι υποχρεωτικά.
- Αν υπήρχε εκεί ναι.
- Όχι
- Δίνονταν κάποτε και από αυτά.
- Ότι μπορούσανε δίνανε στην καθεμιά. Δεν υπήρχε έθιμο διακρίσεως μεταξύ των θυγατέρων.
- Αν ήθελε ο πατέρας μόνο (δεν υπήρχε βέβαια κάνενα τέτοιο έθιμο ή συνήθεια). Πολύ σπάνια γινόταν κάτι τέτοιο ωστόσο.
- Όχι, η περιουσία της οικογένεια ήταν και θεωρούταν αδιαίρετη.
- Αν ήθελαν συνείσφεραν κάτι σαν δώρο. Βέβαια όταν ο πατέρας ήταν νεκρός θεωρούνταν προστάτες των κοριτσιών (οι αδελφοί). Τα ορφανά κορίτσια τα προίκιζαν κατόπιν εράνου οι συγγενείς και οι φίλοι.
- Το είχε το δικαίωμα, αλλά δεν ζητούσε συνήθως.
- Παρέμενε στον άντρα της.
- Όχι δεν υπήρχε αυτή η συνήθεια (θα το θεωρούσαν προσβολή κάτι τέτοιο).
- Μόλις ο πατέρας έκανε τη μοιρασιά το κάθε μερίδιο ανήκε στο παιδί και όχι στον ίδιο. Είτε είχε παντρευτεί το παιδί, είτε όχι, και ενώ ο πατέρας ήταν ακόμα στην ζωή.
- Όπως ήθελε ο πατέρας (δεν υπήρχε σχετικό έθιμο).
- Όπως ήθελε ο πατέρας. Μπορούσε να είναι και ίσο και μεγαλύτερο και μικρότερο.
- Προφορικά συνήθως.
- Όχι
- Όλη η περιουσία πήγαινε σε αυτήν και αυτή ήταν που θα έκανε μετά τη μοιρασιά.
- Και από τις δύο μεριές θα βρίσκονταν ενδιαφερόμενοι και θα γίνοντα κάποια διαμάχη και κατόπιν καινούργια μοιρασιά.
- Οι κόρες του.
- Μπορούσε και στις δύο περιπτώσεις να γίνει αυτό.
- Αν δεν είχε παιδιά μόνον τότε υιοθετούσε. Αν είχε μόνο κορίτσια δεν υιοθετούσαν ποτέ αγόρια (ούτε βέβαια κορίτσια) ξένα. Βέβαια μπορούσε ήχοντα παιδιά να συνδράμει ένα ορφανό (ιδίως συγγενικό παιδί), δεν έκανε όμως επίσημη υιοθεσία.
- Προτιμούσαν τα παιδιά των συγγενών. Αν δεν υπήρχαν έπαιρναν ορφανά (Ήταν μάλιστα προτιμότερα προς υιοθεσία, παιδιά συγγενών από τη μεριά της μητέρας).
- Σαν κανονικό παιδί, αν ήταν μοναδικό, αν είχε δηλαδή κάνει επίσημη υιοθεσία. Αν όμως το βοηθούσαν (γιατί είχαν δικά τους παιδιά και θα μπορούσαν να το υιοθετήσουν) τότε δεν είχε τα κληρονομικά δικαιώματα των κανονικών παιδιών · απλός το βοηθούσαν στην αποκατάστασή του, όσο μπορούσαν.
