- Ψηφιακό τεκμήριο
- Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
- Γρηγόριον Ναυπακτίας
- 16
- Γρηγόριου
- Ναυπακτίας
- Αιτωλοακαρνανίας
- Γληγόρι
- Όχι
- Όχι
- Όχι
- Μιλούσαν την ίδια τη σημερινή. Ελληνική με μικρούς ιδιωματισμούς. Έτρωγαν φωνήεντα π.χ. έφγαν='εφυαγν πάν=πάνε, γρούνι=γουρούνι κ.λ.π.
- 1)Άγιος Νικόλαος(ενορία) χτίστηκε ππρο του 1821 όπως έδειχναν λίθοι με ημερομηνία. 2)Άγιος Γρηγόριος εξού και το όνομα του χωριού(Γρηγόριον) Άγνωστον πότε χτίστηκς. Βρέθηκαν νομίσματα με την εικόνα του Μ.Κων/νου και της Αγίας Ελένης(Κωνσταντινάτα). Πολλά σημεία δείχνουν οτι είναι Βυζαντινής Εποχής. π.χ. Πήλινα δοχεία μέσα στο έδαφος, υδραγωγείο με καναλωτά(?) κεραμμύδια. η παράδοση λέει ότι την ημέρα του Αγίου Γρηγορίου ξεπάγιασε ο Καλόγερος και απο τότε μεταφέραν την πανήγυρι στις 21 Μαϊου. Έχει υψόμετρο στο σημείο της σημερινής εκκλησίας (παλαιά μοναστήρι) 1200 μέτρα-μέσα στο ελατοδάσος- 3)Άγιος Αθανάσιος χτίστηκε το 1915. 4) Αγία Μαρίνα. Μόνο ερείπια υπήρχαν. Από παράδοση εκεί υπήρχε εξωκκλήσι Αγία Μαρίνα. Στα ίδια θεμέλια τώρα τελευταία χτίσαμε το εξωκκλήσι.
- Ανήκαν σε όλους τους κατοίκους.
- Ένα (Άγιος Αθανάσιος)
- 1895
- Γεωργία-Κτηνοτροφία-Εργάτες Το χειμώνα εργάζονταν στα κτήματα ως εργάτες στην Πελοπόννησο.
- Αραποσίτος, σίκαλι, κριθάρι, φακή ρόβι, φασόλια, πατάτες και λίγο σιτάρι.
- Όλα για αυτοκατανάλωση και τίποτες για το εμπόριο. Μόνο λίγες πατάτες με ανταλλαγή. Είδος - με είδος. Δίνανε πατάτα και παίρναν κλαμπόκι
- Σχεδόν τίποτες. Λίγα κήπια κάνουν για την θερινή περίοδο. Διότι το χειμώνα κατεβαίνουν όλοι σε διάφορα μέρη. Δεν υπάρχουν νέες καλλιέργειες
- Ήταν τσιφλίκι, του Φαρμάκη, οπλαρχηγού στην Επανάσταση.
- Πλήρωναν την 10ην. Δηλαδή το 1/10 των παραγομένων προϊόντων και αν δεν τους έφταναν πλήρωναν με κτηνοτροφικά προϊόντα, αρνιά, τυρί, βούτυρο.
- Από ότι θυμούνται οι παλαιότεροι και αυτοί από τους πιο παλιούς δεν υπήρξαν
- Από 30 στρέμματ και πάνω εθεωρείτο μεγάλος. Όχι κληρος, αλλά αγορά με χρήματα
- 5 το ανώτερον
- Σήμερα έχουν εγκαταλειφθεί και μένουν σε αγρανάπαυση-Ελατοδάσος
- Ήταν η μοναδική ίσως απασχόληση των κατοίκων
- Από το 1935 που απαγορεύτηκε η αιγοβοσκή στα δάση
- Υπήρχαν. Μόνον τρία (3) και αυτά σε πειωρισμένη μορφή.(μέχρι 500 αιγοπρόβατα)
- Όχι. Το χωριό είναι ορεινό. Ευρίσκεται σε υψόμετρο 1100 μέτρα
- Υπήρχαν. Είχαν αργαλιούς, που υφαίναν μάλλινα, για κουστούμια ανδρών και γυναικών. Και μία βιοτεχνία που έκανε κάπες για τους τσοπάνηδες
- Σταμάτησαν ευθύς μετά το 1946 που άρχισε ο Εμφίλιος σπαραγμός
- Από ότι θυμούνται οι παλαιότεροι, διότι δεν υπάρχουν κοινοτικοί σύμβουλοι, ο Πρόεδρος με το συμβούλιο του, 5μελές είχε αυξημένα δικαιώματα συγκρίνοντάς τα με το σημερινό κοινοτικό συμβούλιο-
- Κοινοτικούς φόρους. Τους πλήρωναν στον Κοινοτικό εισπράκτορα, ο οποίος ερχόταν με τους χωροφύλακες
- Μία ήταν η τάξη των κατοίκων.
- Πολύ συνηθισμένο και εξακολουθεί και σήμερα να υπάρχει σε μεγάλο βαθμό. Εκκλησία, Σχολείο, Πλατεία, κοιντικοί δρόμοι έγιναν χωρίς αμοιβή της εργασίας
- Ήταν υποχρεωτική από το 18ον έτος της ηλικίας των. Και οι γυναίκες που δεν ήταν έγγυες και από την ίδια ηλικία.
- Τον τιμωρούσαν με πρόστιμο στο Δημόσιο Ταμείο ή με την περιφρόνηση στις κοινωνικές εκδηλώσεις των κατοίκων. Στα πανηγύρια στους γάμους στις κηδείες κ.λ.π τους περιφρονούσαν.
- Η αλληλοβοήθεια ήταν συνηθισμένη. Προ πάντων, στο όργωμα στο θέρο στο αλώνισμα, στον κούρο των προβάτων, στο κατέβασμα στα χειμαδιά στο άρμεγμα. Γινόταν πραγματικά σωστό πανηγύρι όπως ομολογούν με νοσταλγία οι παλαιοί. Επίσης βοηθούσαν στην μεταφορά προϊόντων. Στο ξεφλούδισμα των καλαμποκιών στο στούμπισμα επίσης, που απαιτούσαν πολλά χέρια. Στις εργασίες αυτές γινόταν πολλά γλέντια που διαρκούσαν 2 και περισσότερες ημέρες.
- Τα βράδια όλοι οι κάτοικοι μαζεύονταν και πήγαιναν για να μεταφέρουν την πέτρα τα ξύλα και ότι άλλο χρειάζονταν. Δεν πλήρωναν ούτε μία δραχμή για υλικά.
- Ήταν πολύ αναπτυγμένη προ πάντων στην περίοδο των γάμων. Όλες οι γυναίκες έπλεκαν, έγνεθαν, ύφαιναν και βοηθούσαν γενικά τη νύφη για να τελειώσει τα προικία της. Υπήρξαν προίκες που τελείωναν με την αλληλοβοήθεια σε 4-5 εβδομάδες.
- Ο πατέρας του άνδρα, η μητέρα του άνδρα η γυναίκα, τα αδέλφια, οι αδελφές, τα παιδιά. Εάν παντρευόταν τις δεύτερες αδελφές και τρίτες αποτελούσαν μία οικογένεια μέχρι ν'αρχίσουν να παντρεύουν τα παιδιά τους.
- Πατέρα-Μάνα
- Παππούλη
- Βάβα, γιαγιά
- Βάβα-γιαγιά
- Βάβα-γιαγιά
- Με το όνομά τους
- Με το όνομά τους
- Με το όνομά τους
- Με το όνομά τους
- Είχε τον πρώτο λόγο, μετά τον πατέρα και όλοι τον σέβονταν μέσα στην οικογένεια
- Το ίδιο μετά την μητέρα.
- Με το όνομά τους
- Μπάρπα-θείε. Θείε όμως σπάνια
- Θειά.
- Μπάρπα-θείε(θείε σπάνια)
- Ανηψιόλα ή με το όνομά τους
- Κανακάρι μου, το αγόρι. Με το όνομά του το κορίτσι.
- Έβαζαν υποχρεωτικά το όνομα του πατέρα του άνδρα.(παππούς)
- Προγόνια.
- Διπλάρικα
- Συμπεθέρους
- Πατέρα
- Μάνα
- Αφέντη τον αδελφό με το όνομα την αδελφή
- Γέροντα
- Γριά
- Κονιάδε-κονιάδα και με το όνομα
- Γαμπρολά ή με το όνομά του
- Με το όνομά του
- Γαμπρέ ή με το όνομά του
- Με το όνομά της
- Κονιάδες ή με το όνομά τους
- Ο σύζυγος έβαζε πάντα το όνομά του. Π.χ. ο Γιώργος την φώναζε Γιώργενα. Η γυναίκα με το όνομά του.
- Το πρώτο αγόρι έπερνε το όνομα του παππού από τον πατέρα. Το πρώτο κορίτσι της γιαγιάς από τον πατέρα. Τα άλλα παιδιά έπαιρναν το όνομα από τους δυο συζύγου, προσπάππους από πατέρα και παππού από μητέρα.
- Οι γυναίκες έπαιρναν μέρος σε όλες τις δουλειές ανεξάρτητα αν ήταν βαριές ή ελαφρές. Γενικά την γυναίκα την είχαν σαν κάτι το υποδιέστερο οι άνδρες. Οι γυναίκες πήγαιναν φορτωμένες στο χωράφι ενώ οι άνδρες πολλές φορές πήγαιναν και καβάλα.
- Όλες τις δουλειές. Δεν υπήρχε καμμία διάκριση στις δουλειές για τους άνδρες και τις γυναίκες.
- Στο πήξιμο του γάλακτος και στο βαρέλιασμα του τυριού.
- Οι γυναίκες έγνωθαν το υφάδι, το στημόνι, μάζευαν τα μασούρια στην σαϊτα και ύφαιναν στον αργαλειό. Οι άνδρες μόνον έφτιαχναν τους αργαλειούς.
- Μόνο την κατασκευή των αργαλειών. Συμμετείχαν και στο βάψιμο των παραγομένων προϊόντων, όταν γίνονταν μετά την ύφανσιν.
- Από την ηλικία των 5 ετών. Τα αγόρια βοηθούσαν στην βοσκή των ζώων, στο σαλάγισμα και το άρμεγμα, να πηγαίνουν τρόφιμα στους τσοπάνηδες. Τα κορίτσια περισσότερο στο νοικοκυριό.
- Έπρεπε να παντρευτούν όλα τα κορίτσια, και μετά τα αγόρια με τη σειρά από τον μεγαλύτερο προς τον μικρό. Εάν παραβιαζόταν η σειρά θεωρείτο ασέβεια στις οικογενειακές αρχές
- Το 18ον έτος για τις γυναίκες και το 21ον έτος για τους άνδρες. Μόλις γύριζαν από στρατιώτες είχαν βρεί οι γονείς τους(?) νύφες. Επιτρέποταν ήτο κάτι το συνηθισμένο στο χωριό. Η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη και μάλιστα με μεγάλο άνοιγμα 5-8 ετών.
- Κατά προτίμηση από το ίδιο χωριό να είναι και οι δύο. Τους γαμπρούς συνήθως από Ελατόβρυση(?) και…(ακατανόητο). Τις νύφες από τη Λουμποτινά(?) μεγάλη και Μικρή Λουμποτινά(?)(Άνω-Κάτω χώρα)
- Στο πατρικό και μαζί με την υπόλοιπη οικογένεια. Στης νύφης αν ο γαμπρός πήγαινε σόγαμπρος στον πεθερό, που δεν είχε ούτε άλλα παιδιά ούτε άλλα κορίτσια
- Και σε άλλη ερώτηση είπα ότι όλα τα αγόρια έφερναν τις γυναίκες στο πατρικό. Ζούσαν όλοι μαζί στην ίδια στέγη. Έτρωγαν και εργάζονταν όλοι μαζί. Χωρίζανε όταν αρχίζανε να παντρεύουν τα παιδιά. Το γενικό πρόσταγμα και οικονομική διαχείρηση την είχε ο πατέρας, ή ο μεγαλύτερος αδελφός.
- Μέχρι ν'αρχίσουν να παντρεύουν τα παιδιά τους, την κρατούσαν αδιαίρετη, μετά την μοίραζαν.
- Όταν γινόταν πολλοί και δεν τους χωρούσε το σπίτι. Ο θάνατος του πατέρα, ποτέ δεν επίσπευσε τον χωρισμό. Πολλές φορές επεσπεύδετο ο χωρισμός, εάν οι συνυφάδες άρχιζαν τον τσακωμό μεταξύ τους και αφού τα αδέλφια δεν μπορούσαν να αντιδράσουν στις γυναίκες.
- Όταν χώριζαν στο πατρικό σπίτι έμεινε κατά κανόνα ο πρωτότοκος υιός. Μερικές φορέςο μικρότερος και σπάνια όποιος δήποτε άλλος, μεσαίος, (ακατανόητο) κ.λ.π. Ποτέ κορίτσι ούτε το μικρό ούτε το μεγάλο. Μόνον αν έβαζαν σώγαμπρο έμεινε η μεγαλύτερη κόρη.
- Όταν μέσα στην οικογένεια δεν γεννιόνταν αγόρια. Όταν τα αδέλφια ξενιτεύονταν και δεν γύριζαν από την ξενιτειά.
- Όχι δεν πήγαιναν σώγαμπροι άνθρωποι που είχαν περιουσία. Ας είχαν οι γυναίκες πολύ μεγαλύτερη περιουσία. Τούτο το θεωρούσαν υποτιμητικό. Τον φώναζαν σώγαμπρο.
- Σ'αυτές τις περιπτώσεις ο σώγαμπρος έμπαινε για την μεγαλύτερη κόρη και σπάνια για την μικρότερη. Τούτο γινόταν για να έχουν προστάτη τα μικρότερα.
- Η περιουσία μοιραζόταν εξίσου σε όλα τα κορίτσια. Κρατούσε όμως το μερίδιο ο πεθερός και η πεθερά το λεγόμενο ψυχομοίρι. Αυτό ο πεθερός το έδινε στον σώγαμπρο.
- Διατηρούσε ο γαμπρός το επωνυμο του πατέρα του. Στο χωριό δεν υπάρχει καμμία περίπτωση να άλλαζε σώγαμπρος το επώνυμο. Τα παιδιά έπαιρναν το επώνυμο του πατέρα τους. Μόνο το πρώτο παιδί έπαιρνε το όνομα του πατρός της νύφης.
- Από τα τρίτα ξαδέλφια και επάνω επιτρεπόταν να παντρευτούν. Τα πρώτα και τα δεύτερα δεν επιτρεπόταν. Δεν υπήρξε γάμος από πρώτα ξαδέλφια.
- Υπήρχε κώλυμα διότι δεν τους έδινε άδεια ο παπάς και οι γονείς την συγκατάθεση, που ήτο απαραίτητες προϋποθέσεις.
- Δεν επιτρέποταν ίδίως σε ένα μικρό χωριό όπως το αναφερόμενον, διότι ήτο στενοί συγγενείς, οι έχοντες το ίδιο επώνυμο.
- Υπήρξε περίπτωση μιας και μοναδικής. Η νύφη ήτο ερμοφρόδετη(?), γι'αυτό ο γαμπρός την χώρισε αφού υποχρεώθηκε να της κάνει συμβόλαιο μέρος της περιουσίας τούτο έγινε το 1900
- Ο νουνός του γαμπρού.
- Το πρώτο παιδί το βάφτιζε ο κουμπάρος που στεφάνωνε. Τα υπόλοιπα τα βάφτιζαν διάφοροι φίλοι του πατέρα. Ο πατέρας κανόνιζε ποιος(?) θα βαφτίσει τα υπόλοιπα παιδιά
- Πολύ σπάνια γινόταν. Αν γινόταν όμως εύρισκε κουμπάρο, κάποιον πλούσιο ή κοινωνικά ανώτερο. Ποτέ όμως συγγενή.
- Απαγορευόταν
- Όχι. Διότι θεωρούντο αδέλφια. Γι' αυτό οι κουμπάροι απόφευγαν να βαπτίζουν και από τα δύο φύλα. Προσπαθούσαν να βαφτίζουν του ιδίου φύλου.
- Συνήθως γινόταν αδελφοποιτοί δύο άνθρωποι αν δεν είχαν αδελφούς. Ορκίζονταν ότι, θα γίνουν αδελφοί για όλη τους τη ζωή. Συνήθως ο όρκος γινόταν ενώπιον του παπά.
- Αλληλοβοήθεια, συμπαράσταση, αυτοθυσία, άμυνα. Αναλάμβαναν την προστασία των γονιών, αν ο ένας από τους δύο τύχαινε να πεθάνει και την προστασία στις αδελφές, αν συνέβαινε το ίδιο με το προηγούμενο. Να τις παντρέψουν, να τις προστατέψουν κ.λ.π
- Μπορούσαν να γίνουν και γυναίκες αδελφοποιτοί και γυναίκα με άνδρα, με όρκο ότι θα τηρούσαν τους ηθικούς νόμους.
- Υπήρχε ανέκαθεν από ότι θυμούνται οι παλαιότεροι ο θεσμός της προίκας. Γι'αυτό υπάρχουν χωράφια, που ονομάζονται και σήμερα προικιάρικα.(χωράφια που δίδονταν προίκα στα κορίτσια)
- Προφορικά γινόταν η προικοδοσία. Σπανίως γινόταν με προικοσύμφωνα.
- Όχι. Δεν υπήρχε άλλο είδος γαμηλίων συμβολαίων
- Τα προικοσύμφωνα τα συνέτασσε ο δάσκαλος ή ο παπάς και τα υπέγραφαν δύο μάρτυρες οι πιο έμπιστοι στο χωριό
- Ναι. Από 15000-20.000 και πολύ σπάνια περισσότερα.
- Όχι
- Όχι
- Ναι. Κατά κανόνα χωράφια.
- Ναι. Δέντρα λίγα, ζώα ήτο συνήθως η προίκα γιατί ήταν χωριό κτηνοτροφικό.
- Έπαιρνανόλα το ίδιο. Μόνο η πρωτότοκος έπαιρνε περισσότερη περιουσία του πατέρα. Ο πατέρας έδινε πάντα περισσότερη γιατί ήταν η πρώτη χαρά στο σπίτι
- Έπαιρνε όλη την περιουσία το κορίτσι το οποίο ήταν αναπηρικό, άσχημο, και εκείνο που παρέκλινε της ηθικής. Το θεωρούσαν μεγάλη προσβολή για μια οικογένεια να μείνει ανύπαντρο κορίτσι.
- Μεταβιβαζόταν ολόκληρη η πρίκα της μητέρας ως προίκα στις κόρες της. Αν αποκτόυσε μόνο γιούς μεταβιβαζόταν συνήθως στον πρωτότοκο γιό. Καμμιά φορά μεταβιβαζόταν και στον υστερότοκο.
- Τα αδέλφια από κοινού με τον πατέρα φρόντιζαν για να παντρέψουν τα θηλυκά. Πολλά αδέλφια ξενιτεύονταν και όλα τα χρήματα της εργασίας τα δίνανε προίκα στις αδελφές τους.
- Η γυναίκα που έπαιρνε προίκα δεν είχε δικαίωμα να ζητήσει κληρονομικό μερίδιο. Αυτό το ονόμαζαν πανωπροίκι και το θεωρούσαν μεγάλη προσβολή.
- Αν ο άνδρας της χήρας δεν ξαναπαντρευόταν για δεύτερη φορά η προίκα της γυναίκας έμεινε στον χήρο. Αν όμως παντρευόταν η προίκα επιστρέφοταν στην οικογένεια. Ο γαμπρός αγόραζε για τον πεθερό του ένα ζευγάρι παπούτσια και κάλτσες τα οποία τα έδινε στον πεθερό. Τα λέγανε δώρα του γαμπρού.
- Ο γαμπρός αγόραζε για τον πεθερό του ένα ζευγάρι παπούτσια και κάλτσες τα οποία τα έδινε στον πεθερό. Τα λέγανε δώρα του γαμπρού.
- Ο γαμπρός τα έδινε.
- Την ώρα, που έπαιρνε την νύφη για στέφανα, τότε έδινε και τα δώρα στον πεθερό.
- Ο πεθερός ο οποίος φορούσε τα παπούτσια και τις κάλτσες (ακατανόητο) σε διάφορες εκδηλώσεις για να δείχνει τα δώρα του γαμπρού. Γι'αυτό οι γαμπροί έπαιρναν συνήθως πολύ καλά παπούτσια και κάλτσες.
- Όχι
- Το μερίδιο τα παιδιά το παίρνανε από τη στιγμή που θα χώριζαν από την υπόλοιπη οικογένεια. Αφού όμως είχαν τελειώσει όλες οι υποχρεώσεις της οικογένειας στα κορίτσια. Διότι μόνο ως περίσσια(?) περιουσία μετά από τα κορίτσια παίρνανε τα αγόρια.
- Αυτός που αναλάμβανε την φροντίδα των γονιών στα γεράματα έπαιρνε μεγαλύτερη περιουσία. Αυτός θα ήταν ή ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κατά προτίμηση ο υστερότοκος.
- Πάντα τα κορίτσια έπαιρναν μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας σαν προίκα συνήθως. Μόνον αν περίσσευε περιουσία μετά το γάμο των κοριτσιών έπαιρναν τα παιδιά.
- Η μετάβαση γινόταν κατά κανόνα προφορικά. Ελάχιστες περιπτώσεις γινόταν με διαθήκη. Αυτοί που ήξεραν δήθεν γράμματα.
- Γινόταν με λαχνό, αν οι γονείς δεν είχαν αφήσει διαθήκη. Το μοίρασμα αυτό το αναλάμβανε ένας ο γεροντότερος από τους συγγενείς κατά προτίμση του πατέρα
- Αν πέθαινε ο σύζυγος η γυναίκα κληρονομούσε το μισό της περιουσίας και το άλλο τα παιδιά, αν τα παιδιά ήταν ηλικιωμένα και μπορούσαν να εργαστούν.
- Η μητέρα και ο πατέρας είχε κληρονομικά δικαιώματα μόνο αν πέθαινε ο γιός και άφηνε γυναίκα με παιδιά
- Ολόκληρη την περιουσία την κληρονομούσαν οι κόρες.
- Το παιδί κληρονομούσε τον αδελφό του πατέρα τυο σχεδόν εξ' ολοκλήρου. Με την μητέρα γινόταν, αν δεν είχε άλλα αδέλφια η μητέρα.
- Μόνο στην περίπτωση που δεν είχε καθόλου παιδιά.
- Αδελφών ή ορφανά.
- Γινόταν διαθήκη μετά τον θάνατο των θετών γονιών κληρονομούσε ολόκληρη την περιουσία
