- Ψηφιακό τεκμήριο
- Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
- Ελληνοχώρι
- 407
- Ελληνοχωρίου
- Διδυμοτείχου
- Έβρου
- Γιουλκάρκιοϊ και κατά παραφθορά Βουλγάρκιοϊ. Θα πει χωριό περαστικών. Πολτζις=περαστικός.
- Οι κάτοικοι είναι γηγενής. Επί τουρκοκρατίας δεν κατοίκησε Τούρκος στο Ελληνοχώρι αν και απέχει μόλις 4 χλμ. από Διδυμότειχο. Έχει μόνο 6-7 οικογένειες προσφύγων της Ανατολικής Θράκης.
- Κατά παράστασιν, αναφέρεται ότι οι Ελληνοχωρίτες έχουν την καταγωγή τους από Ήπειρο. Ίσως αιτία οι διωγμοί του Αλή πασά κοινά χαρακτηριστικά μεγάλο μέτωπο - πεπλατημένη κορυφή της κεφαλής.
- Υπάρχει ενιαίος συνοικισμός λόγω της κοινής καταγωγής των.
- Πάντοτε την κοινή Ελληνική διάλεκτο με τοπικούς ιδιωματισμούς, που σήμερα λόγω και μέσων επικοινωνίας -ραδιοφώνων-εντύπων κ.λ.π. έχουν εκλείψει τουλάχιστον από τους νέους.
- Υπάρχει μικρή πλινθόκτιστη εκκλησία που κτίσθηκε 1770 περίπου. Το 1840 κτίστηκε η δεύτερη που οι εικόνες της και τα ψηφιδωτά υπάρχουν στο μουσείο του '40. Το 1968 η σημερινή.
- Πιθανόν να υπήρχε σε γειτονικό λόφο να υπήρχε εκκλησάκι. Υπάρχουν λείψανα κ.λ.π. (οικήματος)
- Από κτίστες του χωριού του σημερινού.
- Πλημμελώς από το 1880. Από το 1922 κανονικά το πρώτο στην εκκλησία το δεύτερο σε ιδιόκτητο.
- 1. Σηροτροφία 2. Κτηνοτροφία μικρών ζώων και μεγάλων 3. Όσπρια 4. Σκόρδα-κρεμμύδια-κοκάρια 5. Δημητριακά
- Ναι. Όσπρια - σκόρδα - κρεμμύδια - σιτάρι - κριθάρι - καλαμπόκι - σηροτροφία - κτηνοτροφία.
- Μέχρι το 1940 τα περισσότερα προϊόντα ήταν για αυτοκατανάλωση. Για πούλημα προορίζονταν από ορισμένες κυρίως οικογένειες μεγαλοκτημόνων τα : σιτηρά - γάλα - κουκούλια - σκόρδα.
- Όλες οι παλαιές οι καλλιέργειες, εκτός της σηροτροφίας και κτηνοτροφίας των μικρών ζώων. Έχουν προστεθεί τα ζαχαρότευτλα. Σε όλα τα προϊόντα έχουν αλλάξει οι ποικιλές και η καλλιέργεια γίνεται με χρήση λιπασμάτων και μηχανημάτων.
- Όχι ποτέ δεν κατοίκησε Τούρκος στο Ελληνοχώρι. Μόνο μερικά κτήματα μικρά σε έκταση ήταν τουρκικά των γειτονικών χωριών και κυρίως του Ασβεστοχωρίου.
- Υποχρέωση των κατοίκων ήταν η Δεκάτη (από τα δικά τους κτήματα) που έδιναν στον Τούρκο εισπράκτορα, το σούμπασι, καλούμενο. Απαγορευόταν στους Έλληνες να πάρουν καρπούς από αμπέλι-μποστάνι-καρποφόρα δέντρα, αν δεν υπολογισθεί η αξία και πρώτα από το σούμπασι. Αλλιώς ακολουθούσε τιμωρία.
- Όχι. Τα κτήματα ήσαν ιδιόκτητα. Ελάχιστα είναι ιδιοκτησία σχολείου και εκκλησίας (δωρεές κατοίκων) τα δάση και τα χερσολίβαδα είναι ιδιοκτησία Κοινότητος.
- Για το Ελληνοχώρι από 100 στρέμματα και πάνω ο κλήρος ήταν μεγάλος. Οι ιδιοκτήτες εκαλούντο τσομπατσήδες.
- Από τις 200 οικογένειες οι 30 περίπου ήταν μεγαλοκτηματίες.
- Ο μέσος κλήρος ανά περίπου 70 στρέμματα είναι αυξημένος γιατί έχουν γίνει πολλές εκχερσώσεις.
- Ναι. 7.000 πρόβατα και 1.200 γίδια. Μεγάλα ζώα 1.500. Τα βόδια εχρησιμοποιούντο στην καλλιέργεια και οι αγελάδες αναπαραγωγή.
- Μετά το 1960 πουλήθηκαν όλα τα πρόβατα και τα βοοειδή έγιναν οικόσιτα.
- Υπήρχε ένα και μόνο Τσελιγκάτο (και αυτό κυρίως το καλοκαίρι) γύρω στο έτος 1915. Ληστές σκότωσαν το παιδί του την ώρα του αρμέγματος (στην στούγκα) για λύτρα, και από τότε έφυγε. Οι τσέλιγκες τις οικονομίες τους τις έκαναν χρυσό και όχι κτήματα.
- Όχι. Απέχει από τη θάλασσα 105 χλμ. Και υψόμετρο 64 μ. Γίνεται μόνο ποτάμια αλιεία.
- Όχι. Υπήρχαν οικοτεχνίες για οικογενειακές ανάγκες. Αργαλειοί - τυροκομικά συνεργεία - Αρτοποιΐα - Κυλιοι. Η μόνηβιοτεχνία θα μπορούσε να θεωρηθεί ο σίδερος και άμαξα.
- Όχι, σήμερα υπάρχουν μόνο λίγοι αργαλειοί.
- Το Ελληνοχώρι απελευθερόθηκε το 1920. Η Κοινότητα οργανώθηκε μετά το 1930. Οι τοπικοί άρχοντες πριν από την απελευθέρωση εκλέγονταν δια βοής από το λαό μέσα σε χώρους συγκέντρωσης, στα καφενεία ή παλαιότερα τα μεσοχώρια (πλατείες). Εκεί σαν υποψήφιοι υποδεικνύονταν οι άνθρωποι με επιρροή από σόι ή τζάκι. Έχραιναν σεβασμού και εμπιστοσύνης και ο λόγος τους έπιανε τόπο. Αυτοί διόριζαν τον Φουριννάρι - τον Αγελαδάρι - Κατσικάρι - Κλητήρα - Αγροφύλακα - Δασοφύλακα κ.λ.π. Στο δρόμο - στο καφενείο - στην Εκκλησία, πάντα είχαν το προβάδισμα επί της προτίμησης.
- Πλήρωναν την δεκάτη επί Τουρκοκρατίας και την δεκάτη με την απελευθέρωση στην Κοινότητα. Η Κοινοτική δεκάτη δεν ήταν βέβαια 10% αλλά λιγότερο 5-6% και τη εισέπρατε ο σούμπασης. Το χωριό έβγαζε δημοπρασία και το έπαιρνε κάποιος.
- Ποτέ δεν υπήρχαν επίσημες τάξεις στο χωριό. Το φάσμα της πείνας και ανέχειας και της δυστυχίας έκανε τους φτωχούς να θεωρούν τους πλούσιος σαν προνομιούχο τάξη. Για αυτό και ωραίες κοπέλες φτωχών παντρευόντουσαν παιδιά καθυστερημένα μεν, πλουσίων δε. Αυτό για να χορτάσει ψωμι.
- Ναι. Υπήρχε η λεγόμενη προσωπική εργασία ή αγγαρία μέχρι το 1980.
- Η προσωπική εργασία ήταν υποχρεωτική μόνο στους άνδρες από 18 ετών μέχρι 60.
- Η προσωπική εργασία οριζόταν με απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου. Αυτό όριζε και τον αριθμό των ημερών της εργασίας και την χρηματική ποινή που θα πλήρωνε κανείς που δεν θα εργαζόταν.
- Η αλληλοβοήθεια ήταν καθιερωμένη και βοηθούσαν τις Κυριακές ή γιορτές πολλοί μαζί (μιντζί) ανθρώπους : α) γέρους, β) οικογένειες που έχουν αρρώστους ή στρατιώτες γ) ξενιτεμένους δ) φτωχούς κ.λ.π.
- Ναι. Βοηθούσαν ανθρώπους που έκτιζαν σπίτια με προσωπική εργασία ή για τη μεταφορά των υλικών - άμμου - χώματος - τούβλων - πέτρας κ.λ.π.
- Οι γυναίκες μάθαιναν το νοικοκυριό σε ορφανά κορίτσια - πλέξιμο - ύφανση - ζύμωμσ - μαγείρεμα - λεύκαμα - κέντημα.
- Οικογένειες ήσαν πατριαρχικές και πολυμελείς. Την αποτελούσαν α)ο παππούς και η γιαγιά (μανίτσα) β) οι θείοι και θείες γ) εγγονοί και ξαδέλφια. Ονομάζονταν δε και προσφωνούνταν 1- Οι νύφες μεταξύ του συμφάδες 2. Τον πεθερό αφέντη ή την πεθερά μανή.
- Τον πατέρα - μπαμπά και τη μητέρα - μανή.
- Παππού ή παππού
- Γιαγιά ή μανίτσα.
- Παππού ή παππού
- Γιαγιά ή μανίτσα.
- Στο όνομά τους.
- Στο όνομά τους.
- Τους μεγάλους - μπάτη τους μικρούς στο όνομα.
- Τις μεγάλες - τσάτσι - τις μικρές στο όνομα.
- Ναι. Μπάτη και τσάτσι.
- Τσάτσι
- Στο όνομα.
- Θείο ή Μπάτη (αν η διαφορά ηλικίας ήταν μικρή)
- Θεία ή τσάτσι (αν η διαφορά ηλικίας ήταν μικρή)
- Θείο - Θειό - Μπάτη - Τσάτσι.
- Στο όνομα.
- Στο όνομα.
- Όχι.
- Παραπαίδια.
- Δίδυμα.
- Συμπέθερε - συμπθέρα.
- Αφέντη
- Μανή
- Μπασιά και Κυράτσα ή κυρατσούδα.
- Δεν υπήρχε προσφώνηση. Μετά το χαιρετισμό ο γαμπρός προχωρούσε στη συζήτηση.
- Το ίδιο.
- Τους μεγάλους μπάτη και τσατσί τους μικρούς στο όνομα.
- Γαμπρέ ή γαμπρούδι
- Γαμπρέ ή γαμπρούδι
- Οι μεγάλοι στο όνομα οι μικροί μπασιά.
- Νύμφη και νυφούδα
- Νύφη και νυφούδα.
- Στο όνομα.
- Το πρώτο αγόρι έπαιρνε το όνομά του παπού από τον πατέρα και το κορίτσι το όνομα της μαμάς από τον πατέρα. Σε περίπτωση συνονυμίας σειρά είχαν οι γονείς της μητέρας. Μετά σειρά είχαν οι γονείς της μητέρας και μετά τα αδέλφια του πατέρα. Ο Νονός συμβουλευόταν τους γονείς.
- Ο Άνδρας έκανε όλες τις βαριές δουλειές, οι γυναίκες τα οικιακά και τη φροντίδα των παιδιών. Την άνοιξη και το καλοκαίρι οι γυναίκες βοηθούσαν και στις γεωργικές εργασίες. Πάντα η γυναίκα συμπλήρωνε περισσότερες ώρες εργασίας.
- Σπόρσιμο ανοιξιάτικων καρπών,σκάλισμα, θέρισμα, τσάπισμα καλαμποκιού, αλώνισμα, λίκνισμα. Το χειμώνα ύφαινε - έγνεθε - έπλενε - κεντούσε.
- Κούρεμα προβάτων (σπαντα), άρμεγμα, τυροκομία κ.λ.π.
- Σε κάθε οικογένεια υπήρχε οικοτεχνία.
- Την περίπτωση των ζώων - το όργωμα - την μεταφορά ξύλων - μεταφορά των προϊόντων - το κόσισμα (κόψιμο χόρτου με κάσα).
- Από την ηλικία των 10 ετών, έβοσκαν αρνιά - πρόβατα ή μεγάλα ζώα. Τα κορίτσια σκάλιζαν - έγνεθαν ή έπλεναν.
- Δεν υπήρχε σειρά, αλλά οι γονείς παντρεύανε πρώτα τα μεγάλα παιδιά και μετά τα μικρότερα σε ηλικία.
- Για τα κορίτσια ηλικία παντρειάς ήταν μετά 15ο έτος για τα αγόρια το 18ο. Άνδρας και γυναίκα έπρεπε να έχουν περίπου την ίδια ηλικία.
- Ήταν συνήθεια η νύφη και ο γαμπρός να είναι από το ίδιο χωριό. Αν όμως μια οικογένεια είχε συγγενείς και σε άλλο χωριό και μπορούσαν να εγγυηθούν την ποιότητα του γαμπρού και της νύφης τότε γινόταν προξενιό.
- Κατά κανόνα στο σπίτι το πατρικό του γαμπρού. Ο πατέρας αφού πάντρευε όλα τα παιδιά του αγόρια κορίτσια, έχτιζε καινούρια σπίτια. Αν δεν μπορούσε να κτίσει τα παιδιά μοιραζόντουσαν το πατρικό, παίρνοντας από ένα δωμάτιο.
- Όλα τα αγόρια με τις οικογένειές τους ζούσαν στο ίδιο σπίτι, εργάζονταν και έτρωγαν μαζί. Διαυτό και οι οικογένειες πριν από το 1940 αποτελούνταν από 10 και 20 μέλη. Αν οι οικονομικές ευθύνες μιας οικογένειας ήταν καλές έκτιζε ένα ή περισσότερα σπίτια για τα παιδιά του, εάν όχι, τότε τα αγόρια μοιράζονταν το πατρικό σπίτι πέρνοντας ανάλογους χώρους και ανοίγοντας πολλές φορές και άλλες πόρτες για τις ανάγκες τους.
- Κατά συνήθεια και παράδοση τουρκική, τα αδέρφια έπαιρναν διπλάσια και τριπλάσια μερίδια περιουσίας από τις αδελφές.
- Το χωρισμό των αδελφών τον επέσπευδαν: 1. Ο θάνατος του πατέρα. 2. Ανικανότητα του πατέρα να επιβληθεί στα παιδιά. 3. Η μεροληψία του πατέρα υπέρ ενός παιδιού. 4. Η ασυμφωνία αδελφών. 5. Η καλή οικονομική κατάσταση πατρικής οικογένειας.
- Στο σπίτι κατά κανόνα έμενε ο μικρότερος γιος ο οποίος γηροκομούσε τους γονείς. Όταν δεν υπήρχε συμφωνία οι γονείς μένανε με το μεγαλύτερο γιο, και πιο σπάνια με την κόρη.
- Μόνο στην περίπτωση της μοναχοκόρης ή σε περίπτωση που ο μεγαλύτερος γιος ή γιος έφευγαν μακρυά από τον πατέρα.
- Ναι. Πολλές φορές γινόταν αυτό.
- Για το κορίτσι που είχε τα λιγότερα πνευματικά και σωματικά προσόντα και επομένως δύσκολα έβγαινε το τυχερό του (δύσκολα παντρευόταν).
- Το όφελος του σώγαμπρου ήταν κυρίως εις το ότι αυτός έπαιρνε το σπίτι, την οικοσυσκευή, κανένα ζώο παραπάνω και σπάνια χωράφια περισσότερα.
- Ποτέ ο γαμπρός δεν έπαιρνε σε καμμιά περίπτωση το επώνυμο του πεθερού.
- Το θέμα της συγγένειας στους γάμους το προσεχαν πολύ.Σε περίπτωση αμφιβολιών συμβουλευόντουσαν το Δεσπότη. Ποτέ πρώτα ξαδέρφια δεν παντρεύτηκαν ού αδέλφια θείο και ανεψιά ή θεία και ανεψιό.
- Ναι. Μόνο δεύτερος ξάδελφος παντρεύτηκε Τρίτη ξαδέλφη ή το αντίθετο.
- Όχι
- Τα διαζύγια παλαιότερα ήταν σπάνια. Ήταν μεγάλη ατιμία το διαζύγιο, ιδίως για λόγους τιμής και ήταν στίγμα για τα παιδιά και τα εγγόνια.
- Πάντα ο νονός του γαμπρού.
- Όλα τα παιδιά τα βάπτιζε ο ίδιος νονός και τα κληρονομούσαν τα παιδιά των νονών.
- Το κουμπαριό πήγαινε στα παιδιά τα εγγόνια και το θεωρούσαν προσβλητικό να αλλάξουν κουμπαριό. Μόνο σε περίπτωση θανάτου - ατεκνίας μπορούσαν να αλλάξουν κουμπάρο.
- Απαγοερευόταν. Τα παιδιά που λάδωνε (βάπτιζε) ο κουμπάρος τα θεωρούσε παιδιά του.
- Ναι, αν οι οικογένειες των παιδιών δεν είχαν καμμιά σχέση συγγένειας.
- Δεν υπήρξε ποτέ τέτοιου είδους συνήθεια. Μόνο σε περίπτωση γάμου ανθρώπων (χήρων) που είχαν παιδιά από προηγούμενο γάμο.
- Ήταν κανονικά αδέλφια.
- Το φύλο δεν είχε καμμία σημασία.
- Όχι. Προίκα θεωρούσαν μόνο τα ρούχα που είχε και έπαιρνε μαζί της η γυναίκα (σε σεντούκι).
- Δεν δινόταν προίκα. Η μόνη συμφωνία για προίκα (μπαμπαχ-κ) που γινόταν μεταξύ των συμπεθέρων προφορικά ήταν πόσες οκάδες νήμα θα έπαιρνε ο γαμπρός στη νύφη και πόσο.
- Δώρα θα έκανε η νύφη στο σόι του γαμπρού.
- Τίποτε. Με την πάροδο του χρόνου ο πατέρας δώριζε διάφορα ζώα στην κόρη.
- Όχι
- Όχι
- Ναι. Την αναλογία της.
- Ζώα. Ναι.
- Όχι. Όλα τα κορίτσια περίπου έπαιρναν την ίδια προίκα.
- Όχι
- Σε όλα τα παιδιά εξίσου, αγόρια κορίτσια.
- Πάντα τα μεγαλύτερα αδέλφια αγόρια κορίτσια βοηθούσνα την πατρική οικογένεια περισσότερο από το μικρό και πολλές φορές χωρίς να δικαιώνονταν.
- Ναι. Και πολλές φορές έπαιρνε το ίδιο μερίδιο με τα άλλα αδέλφια εάν ο πατέρας με διαθήκη δεν όριζε διαφορετικά.
- Παρέμενε στον άνδρα της και την κληρονομούσαν τα παιδιά που τυχόν θα αποκτούσε με άλλη γυναίκα.
- Ο γαμπρός έδινε νήματα για ύφανση στην νύφη και λεγόταν μπαμπαχ-κ. Σε αντάλλαγμα η νύφη δώριζε στο σόι του γαμπρού διάφορα δώρα (ρούχα).
- Ο πατέρας του.
- Πολύ πριν από το γάμο, για να προλάβει να υφάνει τα νήματα.
- Μόνο η νύφη.
- Όχι - Δώρο δενεπιστρεφόταν. Μόνο στο διαζύγιο επεστρεφαν τα δώρα μαζί με το σημάδι.
- Όλα ήταν δυνατά, ανάλογα με τις περιστάσεις.
- Όλα τα ίδια. Ο γιος που θα γηροκομούσε τους γονείς έπαιρνε κάτι παραπάνω.
- Κατά κανόνα μικρότερο και μάλιστα πολύ.
- Όταν ήταν ισομερή χωρίς διαθήκη αλλιώς με διαθήκη.
- Ναι γινόταν με κλήρο κυρίως το μοίρασμα της κληρονομιάς.
- Τα ορφανά έπαιρναν ολόκληρο το μερίδιο.
- Κανείς
- Οι κόρες του
- Ναι
- Μόνο όταν δεν είχε καθόλου παιδιά.
- 1. Παιδιά αδελφών. 2. Συγγενών. 3. Ορφανά ή πολυτέκνων.
- Όλα τα δικαιώματα που είχε ένα κανονικό παιδί.
