Ιστορική βιβλιογραφία του Νεωτέρου Ελληνισμού

Ιστορική βιβλιογραφία του Νεωτέρου Ελληνισμού

  1. Συλλογή
  2. Κέντρον Ερεύνης της Ιστορίας του Νεώτερου Ελληνισμού (ΚΕΙΝΕ)
    • Επιμέλεια: Ελένη Γαρδίκα - Κατσιαδάκη
      Τακτική ερευνήτρια, Διευθύνουσα του ΚΕΙΝΕ

      Τη δεκαετία του 1960 το ΚΕΙΝΕ εγκαινίασε το πρόγραμμα "Ιστορική Βιβλιογραφία του Νεωτέρου Ελληνισμού" με αντικείμενο τη βιβλιογράφηση όλων των δημοσιευμάτων που αναφέρονται στην πολιτική ιστορία και τον πολιτισμό του νεότερου ελληνισμού κατά τον 19ο και 20ό αιώνα. Η βιβλιογράφηση αυτή περιλάμβανε δελτία των εξής δύο κατηγοριών: 

      1. Βασικά δελτία που περιλαμβάνουν τα βιβλιογραφικά στοιχεία του δημοσιεύματος
      2. Καθ' ύλην δελτία στα οποία ευρετηριάζεται το περιεχόμενο του δημοσιεύματος.

      Ειδικότερα αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει
      α. Χρονολογικά δελτία
      β. Ονοματολογικά δελτία (ονόματα προσώπων, τόπων, πραγμάτων)
      γ. Πραγματολογικά ή θεματικά δελτία.

      Ο λημματικός κατάλογος της Ιστορικής Βιβλιογραφίας του Νεωτέρου Ελληνισμού περιλαμβάνει τα λήμματα αυτής της τελευταίας υποκατηγορίας. Η διάρθρωση του καταλόγου αυτού, όπως και του γεωγραφικού και του χρονολογικού ευρετηρίου έχει μορφή δένδρου, από το γενικό προς το ειδικό. Είναι διαρθρωμένος σε 30 Γενικά λήμματα (π.χ. Βιομηχανία, Δίκαιο, Εκπαίδευση), 13 Ειδικά ή Επαναλαμβανόμενα (π.χ. Γεωργία- εκπαίδευση, Δίκαιο- φυλακές) και Μεμονωμένα, δηλαδή λήμματα που είτε θα ήταν εξεζητημένο να υπαχθούν σε γενικό λήμμα, είτε θα έπρεπε να υπαχθούν σε περισσότερα του ενός γενικά λήμματα. Με βάση αυτές τις γενικές αρχές και τις γενικές εννοιολογικές κατηγοριοποιήσεις, η πηγή των οποίων δεν δηλώνεται ρητά στον κανονισμό, έγινε ο αρχικός κατάλογος των γενικών λημμάτων και ένα δένδρο λημμάτων. Η αρχική επεξεργασία έγινε στα μέσα της δεκαετίας του 1960 και αντανακλά τις εννοιολογικές ταξινομήσεις της εποχής με αναφορά κυρίως στη δημόσια διοίκηση, την πολιτική και την οικονομία.
      Γενικά λήμματα
      Γενικά                                  Βιομηχανία
      Βιβλιογραφία                        Εμπόριο
      Στατιστική                            Συγκοινωνία
      Κοινωνία                              Οικονομία
      Εκκλησία                             Έργα (δημόσια και ιδιωτικά)
      Πολίτευμα                            Εργασία
      Διοίκηση                              Πρόνοια (κοινωνική)
      Δίκαιο                                  Υγεία
      Ασφάλεια                             Εκπαίδευση
      Άμυνα                                  Επιστήμη
      Στρατός                               Τέχνη
      Ναυτικό                               Λογοτεχνία
      Αεροπορία                           Τουρισμός
      Εξωτερικές σχέσεις              Αλύτρωτοι
      Γεωργία                               Απόδημοι

      Ειδικά ή επαναλαμβανόμενα λήμματα:  
      Γενικά                                  Νομοθεσία  
      Ποικίλα                                Διοίκηση
      Βιβλιογραφία                       Προγραμματισμός
      Περιοδικά                            Απολογισμοί (εκθέσεις)
      Βιογραφίες                          Οικονομία
      Στατιστική                           Εκπαίδευση
      Έρευνες

      Η εκπόνηση του προγράμματος της ιστορικής βιβλιογραφίας έχει διακοπεί ήδη από τη δεκαετία του 1990, αλλά ο λημματικός κατάλογος εξακολουθεί να αποτελεί χρήσιμο εργαλείο έρευνας και τεκμηρίωσης. Το εργαλείο αυτό, πρέπει να δηλωθεί, έχει και χρονικό και ιδεολογικό πρόσημο. Ο χρήστης του καταλόγου καλείται να τον αντιμετωπίσει όχι μόνο ως εργαλείο έρευνας, αλλά και ως προϊόν της εποχής στην οποία καταρτίσθηκε. Φέρει δηλαδή τη σφραγίδα της ακαδημαϊκής ιστοριογραφικής παραγωγής των μέσων του 20ού αιώνα και της ιδεολογικής φυσιογνωμίας των συντακτών της. Ως εκ τούτου, ο συνεχής εκσυγχρονισμός του είναι επιβεβλημένος.